Gedeelde liefde

Vanaf januari 2016 is mijn blog alleen nog te volgen via http://www.theonlymrsjo.nl!

 

Waar begín ik aan? Ik wéét toch van mijzelf dat familiegeschiedenissen en waargebeurde verhalen niet tot mijn favoriete genre horen? Wil ik dan zó graag meedoen met de boekenbloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur? Dit alles spookte door mijn hoofd voordat ik begon te lezen in Agneta, geschreven door Jan van der Mast en uitgegeven bij Nieuw Amsterdam. Het boek is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Agneta van Marken-Matthes die eind 19e-/begin 20e eeuw leefde en woonde in Delft. Waargebeurd, dus met een flinke dosis wantrouwen sloeg ik het boek open. Om het vervolgens niet meer te kunnen wegleggen. Wat een verhaal, wat een leven! En wat een geweldige pen van Van der Mast om het zo te beschrijven dat ik echt het gevoel had dat ik live aanwezig was bij alles wat er in het leven van Jacques van Marken en zijn vrouw Agneta gebeurde. En een simpel, onbewogen leven hebben zij nou niet bepaald.

Jacques van Marken is oprichter van de Nederlandse Gist- en Spiritusfabriek in Delft. Hij heeft samen met Agneta een ideaal: alle fabrieksarbeiders wonen bij elkaar in een prettige, sociale omgeving: het Agnetapark. De heer en mevrouw Van Marken wonen in datzelfde tuindorp temidden van hun personeel. Agneta ontpopt zich als een ware parkmoeder, die zich inzet voor het welzijn van de arbeiders en hun gezinnen. Geld speelt geen rol, blijkbaar hebben Jacques en zij voldoende middelen om te doen en laten wat zij willen. Beiden hebben ruim voldoende ondernemerszin en stroomt het bloed van wereldverbeteraars door de aderen. Dit gecombineerd met hun bevlogenheid maakt Jacques tot een veelbesproken persoon en Agneta tot een kordate, bijzondere vrouw. Zij heeft haar eigen projecten en zet zelfs een heuse parfumfabriek op de kaart.

Agneta is dol op haar man. Daar waar nodig cijfert zij zichzelf weg om het voor hem mogelijk te maken te excelleren. Haar kruis is dat zijzelf geen kinderen kan krijgen. Maar hun leven is bijzonder goed gevuld, dus zet zij zich over dat gemis heen. Totdat blijkt dat Jacques er een dubbelleven op na houdt (nee, een spoiler alert is niet nodig; deze informatie staat al op de achterkant van de roman), jarenlang en ook nog eens met drie kinderen als gevolg! Na het overlijden van hun moeder beslist Agneta dat deze kinderen in haar eigen huishouden als eigen kinderen worden opgenomen. De gezondheid van Jacques laat inmiddels al jaren meer dan te wensen over, hetgeen leidt tot een morfineverslaving en regelmatige depressies en inzinkingen.

In onze moderne tijd zou je toch langzaam maar zeker eens vermoeden dat Agneta voor zichzelf kiest en de leiding over haar eigen leven in eigen handen neemt. Maar ja, in die tijd was je als vrouw afhankelijk van jouw man of in ieder geval van de mannen in je directe omgeving. En uit alles blijkt steeds weer dat Agneta op een pragmatische manier met haar stemmingen en emoties omgaat en voortdurend een duidelijke koers voor ogen heeft. Natuurlijk zijn dit alles bij elkaar genoeg elementen om twee levens vol ups and downs te laten zien. En dat doet Van der Mast dan ook.

Heel lang geleden had mijn moeder een aantal boekjes, dagboekjes, van een Utrechtse kruideniersvrouw: Betje Boerhave. De associatie met Agneta kwam omhoog door het milieu van hard werken en idealen. Verder weet ik mij er niet veel meer van te herinneren, behalve dat ik weet dat mijn moeder het wel grappig vond om te lezen en dat ik er steeds maar niet achterkwam of alles verzonnen was of dat mevrouw Boerhave werkelijk had bestaan. Blijkbaar was dat toen al voor mij een issue 🙂 Inmiddels heb ik begrepen dat de boekjes nog steeds te bestellen zijn bij het Museum voor het kruideniersbedrijf te Utrecht.

Ik benijd Agneta zeker niet, maar haar helemaal begrijpen doe ik ook niet. Ik vind het zowel prachtig als verbijsterend hoe zij zich staande weet te houden naast een zo labiele, zichzelf overschattende man. Zij maakt keuzes en kijkt niet terug. Knap, maar gevoelsmatig liggen wij niet altijd op één lijn.

Door de soepele schrijfstijl van Van der Mast vond ik het een prettige leeservaring. Voel jij de “maar” al aankomen? De “maar” blijft mij bij toch zitten in het feit dat dit alles waargebeurd is. Daardoor is het mogelijk dat er foto’s van de familie, van Jacques en Agneta in het boek zijn opgenomen. Dat is nog te verteren, maar ik (als voornamelijk fictielezer) haak af als ik aan het slot nog lees hoe het een aantal personen later in het leven is vergaan. Dat gaat er bij mij moeizaam in. Immers, ik ben gewend om zélf te verzinnen hoe het de personen vergaat. En door mijn levendige fantasie en inlevingsvermogen gaat mij dat vaak goed af en is dat mede bepalend voor het gevoel dat uiteindelijk over een boek blijft hangen. En nu, bij Agneta, word ik daarin verplicht gestuurd, terwijl het ook niet zo is dat het de familie allemaal van een leien dakje gaat. Ik wil eigenlijk helemaal niet weten of het Agnetapark nog bestaat, ik wil niet weten of het ideaal van Jacques en Agneta inmiddels door de tijd is ingehaald en ten onder is gegaan aan economische en maatschappelijke ontwikkelingen.

Ik kan mij echter ook goed voorstellen dat vele lezers juist wel die extra toegevoegde informatie waarderen. En misschien zelf wel nader onderzoek naar fabriek, tuindorp en familie instellen. En dat blijft het leuke van lezen: je mag er elke keer weer zelf een mening over vormen. Ik ben blij dat Jan van der Mast mij weer zo aan het werk heeft gezet.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Lees je ook nog wat mijn medebloggers schrijven over Agneta? Via deze link kom je op de verzamelpagina. En natuurlijk mag mijn dank jegens Nieuw Amsterdam voor het beschikbaar stellen van een leesexemplaar niet ontbreken. Bij deze!

Nieuw leven

Hoe schrijf je over een boek als dat van Thomas Verbogt: Als de winter voorbij is? Hoe leg je uit dat er geen concrete lijn van voor naar achter in het verhaal van de hoofdpersoon zit en dat het ontbreken daarvan totaal niet vervelend is? Hoe vertel je dat door het regelmatig verspringen in de tijd van het verhaal, er weliswaar steeds meer wordt vormgegeven aan het leven en de levenservaring van de hoofdpersoon, maar dat je op, pak ‘em beet, twee/derde deel van de roman nog steeds niet zeker weet wat de importantie voor de verteller was om zijn verhaal te vertellen?

Toen ik op dat punt in het boek was, ontmoette ik een aantal medebloggers van Een perfecte dag voor literatuur tijdens ons (zeer geslaagde) bezoek aan het Damesleesmuseum en het Letterkundig Museum in Den Haag. Zij hadden het boek inmiddels gelezen of waren er, net zoals ik, nog in bezig. En wij constateerden met elkaar dat het heel mooi geschreven is, dat je niet anders kunt dan doorlezen, dat het weliswaar “makkelijk” leest maar dat het tegelijkertijd (prettige) moeite kost om het ook daadwerkelijk te lezen (in de zin van verwerken, begrijpen, een plaats geven).

En ik constateerde aan de hand van wat er allemaal werd uitgewisseld, voor mijzelf dat er vanaf het begin toch een onderbuikgevoel is en dat ik voortdurend op mijn hoede was om te ontdekken waar het verhaal naartoe leidt. Ondanks en dankzij die onduidelijkheid is er een boeiende sfeer. Ik was erg nieuwsgierig naar die ik-figuur en waarom het verhaal verteld moest worden. En eigenlijk doet het er in die fase niet zo toe óf het ergens naartoe gaat. En dan. Tja dan. Dan wordt in een paar rake zinnen helemaal duidelijk waarom de wereld is stil komen te staan. En waarom de hoofdpersoon, overigens met de naam Thomas, weet dat de wereld in slechts luttele seconden kan veranderen. Onherstelbaar veranderen. Wat ik dan uitermate knap vind, is dat alle ogenschijnlijk losse elementen uit het eerste gedeelte van de roman nu in één keer op hun plek vallen.

Voor Thomas is een rode draad dat hij opnieuw moet leren te leven, in die zin dat hij moet leren loslaten en opnieuw beginnen. Hij heeft in zijn leven een aantal verpletterende, traumatische ervaringen meegemaakt en dat maakt voor hem steeds concreter hoe belangrijk het is om te leren leven, ademhalen, bewust zijn. Een thema dat ook zo mooi naar voren komt in de door mij wel vaker aangehaalde roman Joe & ik van Mireille Geus (Lemniscaat), over een vader en zoon die met elkaar ook moeten leren hoe zij met hun levens omgaan.

Het indrukwekkende van lezen vind ik dat ik soms het gevoel heb dat een schrijver mij rechtstreeks aanspreekt of de juiste woorden weet te vinden om te verwoorden wat ik voel, denk en doe. Andere keren heb ik juist het gevoel dat een schrijver schrijft over iemand in mijn naaste omgeving. Dat laatste was dit keer het geval. Door de manier waarop de schrijver een aantal opmerkingen en gedachten heeft beschreven, moest ik regelmatig aan een mij dierbaar persoon denken. Ik ben er van overtuigd dat de manier waarop Thomas moet leren omgaan met zijn leven, een eye-opener zou kunnen zijn voor die persoon. Thema’s als loslaten, het verleden het verleden laten en geen overbodige ballast meesjouwen, zowel letterlijk als figuurlijk, passen prima bij die persoon. Tegelijkertijd ben ik mij ervan bewust dat ik Als de winter voorbij is wel aan die persoon zou kunnen aanraden, maar dat mijn emoties bij deze roman mijn persoonlijke emoties zijn en niets zeggen over wat het boek voor die andere persoon zou kunnen betekenen. En wat voor mij belangrijk is, hoeft dat voor een ander niet te zijn. Daar moest ik ook aan denken tijdens de uitzending op zondag 11 oktober van VPRO Boeken waarin de schrijver Ap Dijksterhuis gevraagd werd een definitie van “geluk” te geven. Geluk is een subjectief begrip dat door persoonlijke gevoelens en door feiten en omstandigheden wordt ingekleurd.

In deze roman zitten van die echte “nadenkertjes”, bijvoorbeeld over het verschil tussen werkelijkheid en waarheid. Wat betekent dat en hoeveel invloed kan dat op iemands levensinstelling hebben. Ook hier kun je nadenken over het lidwoord “de”: dé werkelijkheid en dé waarheid …. of een werkelijkheid en een waarheid. Of een werkelijkheid en dé waarheid. Fantastisch om over te filosoferen.

Thomas Verbogt heeft een indrukwekkende hoeveelheid boeken geschreven. Eerlijkheidshalve moet ik bekennen dat ik alleen een aantal jaren geleden Perfecte stilte van hem heb gelezen. Hoewel ik niet meer alle details van dat boek weet, herinner ik mij wel dat hij ook daarin een meeslepende manier van schrijven heeft met een licht ontroerende ondertoon. Een ander element dat zowel in Perfecte stilte als in Als de winter voorbij is van belang is, is de plotselinge omslag (althans voor de lezer) in bewustwording en besef van de situatie. Verbogt schrijft heel duidelijk en concreet, maar met meer dan genoeg ruimte om een eigen invulling aan het geheel te geven. In mijn beleving betekent dit dat hij een geweldig schrijverstalent heeft en dat hij het verdient om meer gelezen te worden.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Wat de andere bloggers van de boekenbloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur van deze roman vinden? Ontdek het HIER.

Mijn hartelijke dank gaat uiteraard uit naar Nieuw Amsterdam, alwaar deze roman van Thomas Verbogt is uitgegeven.

LET OP: binnenkort verschijnt mijn blogpost alleen nog maar op http://www.theonlymrsjo.nl. Volg mij via die website of via mijn facebookpagina, dan mis je niets 🙂

Pepe’s biecht

Ik ben opgegroeid in een zogenaamde “nette wijk” in Amsterdam(-Zuid). Wij woonden in een portiekwoning en in het portiek naast ons, op de hoek, woonde op de benedenverdieping een gezin, bestaande uit een vader, een moeder en een zoon. Wij noemden dit gezin “de Portugezen”, omdat Portugal het land van origine voor deze personen was (en zij in die tijd de enige buitenlanders in onze wijk waren). De ouders waren altijd erg aardig tegen mij en ik zwaaide in het voorbijlopen naar of van de lagere school ook uitbundig naar hen. Maar ik weet helemaal niets van hun achtergrond. Ik heb geen idee waarom zij in Nederland woonden in plaats van in Portugal. Meneer werkte bij de Hoogovens, sprak nauwelijks Nederlands, maar dat was ook niet nodig omdat hij daar in een ploegendienst zat met allemaal Portugezen en Spanjaarden. Als kind heb ik er nooit bij stilgestaan waarom al die mensen hier woonden en werkten.

In de roman En nooit was iets gelogen van Ellen Heijmerikx (in een prachtige uitvoering uitgegeven bij Nieuw Amsterdam) maken we kennis met Juanita en Pepe. Een Spaans echtpaar dat al jaren in Nederland woont en hier zijn weg heeft gevonden. Ook voor hen geldt dat hun buren en kennissen misschien geen idee hebben van hun verleden en achtergrond. Bij Juanita en Pepe zelf gaat dat echter nog een stap verder: zij weten ook lang niet alles van elkaars verleden. De roman begint aan het stervensbed van Pepe. In de laatste vier dagen van zijn leven heeft hij de niet te stuiten drang om aan Juanita zijn levensverhaal, met name ook van de periode van zijn kinderjaren en jeugd, te vertellen.

En terwijl Pepe in één laatste grote krachtsinspanning Juanita confronteert met wat hij heeft meegemaakt, maakt dat bij haar ook allerlei herinneringen los. Herinneringen die ver opgeborgen waren en waarvan zij het eigenlijk wel best had gevonden als de herinneringen vergeten zouden blijven. Want van beide personen is hun verleden niet echt comfortabel te noemen. Het geeft ons een beeld van het leven in Spanje onder generalísimo Franco, met alle onderhuidse spanningen en het onderlinge verraad dat voortdurend op de loer lag, maar ook van het alledaagse leven in armoede, zonder sociaal-financieel vangnet. En door dat laatste kon het maar zo gebeuren dat een moeder één van haar kinderen achterlaat in een klooster, zonder op dat moment te kunnen (en willen) geloven dat er in zo’n klooster wantoestanden kunnen plaatsvinden. Kinderen zijn eigenlijk voornamelijk lastig, ze kosten geld voor eten en kleding en geld is iets wat nu juist niet voor handen is. Wat er wel voorhanden is, is een bonte verzameling van mensen (buiten en binnen de familie) die de kleine Pepe bedreigen, mishandelen, opvangen, beschermen en alles wat daar tussen ligt. Pepe zelf is er overigens gedurende een deel van zijn jeugd van overtuigd dat hij in opdracht van de heilige Santiago alle ontberingen zonder klagen moet doorstaan. In een latere fase van zijn leven blijft er weinig van zijn geloof over.

Juanita heeft op haar eigen wijze een bewogen leven. Als dochter van een kunstenaarsechtpaar wordt zij al op jonge leeftijd klaargestoomd om haar bijdrage in het “rondreizend circus” te leveren. Dat het gezelschap voortdurend van de ene plek naar de andere trekt, heeft alles te maken met de omstandigheden in Spanje op dat moment. En door alles waar de jonge Juanita mee in aanraking komt, ontwikkelt zij een eigen overlevingstechniek en maakt zij gebruik van haar fantasie en ultieme wens dat alles goed blijft gaan.

Pepe gaat deel uitmaken van het artistieke theatergezelschap van de ouders van Juanita. Vanaf hun ontmoeting zou je denken dat hun verhaallijnen gelijk oplopen, maar dat is zeker niet altijd het geval. Ook dat blijkt uit zijn verhalen en haar herinneringen. En zeg eens eerlijk: weet jouw partner “alles” van jou? En hoe betrouwbaar vind jij de informatie die jij van jouw partner of andere vrienden en kennissen krijgt over hun levensgeschiedenis? En misschien nog meer confronterend: hoeveel durf jij zelf nog onder ogen te zien van wat je allemaal hebt meegemaakt?

Ellen Heijmerikx heeft een prachtige manier gevonden om de verhalen van Juanita en Pepe vorm te geven. Gedurende het boek volgen we Juanita: steeds komt er een herinnering aan de verhalen van Pepe in het ziekenhuisbed. Deze verhalen worden vanuit het perspectief van Pepe uitgewerkt, maar in afwisselende hoofdstukken lopen daar de herinneringen van Juanita over haar eigen leven (vóór, met en nu na Pepe) dwars doorheen. We zien hoe Juanita omgaat met het overlijden van haar man, met haar verdriet en met haar besluit om Pepe “naar huis” te brengen. Ik zag haar als een wat oudere Spaanse vrouw al helemaal voor mij, terwijl ze wat in en om het huis rondlummelt en op haar totaal eigen wijze invulling geeft aan het afscheid nemen van Pepe en alles wat met hem samenhoort. Zonder dat “wij”, als Nederlandse maatschappij, ook maar enige notie hebben van wat er in haar borrelt en bruist, van wat zij en al die andere Spaanse medelanders met zich meedragen aan herinneringen en levenservaringen. Die onbekendheid, die eenzaamheid ontroerde mij enorm.

Bij Juanita moest ik terugdenken aan Etta. Etta, die op hele hoge leeftijd opeens bedenkt en besluit dat zij één keer in haar leven de zee wil zien. En daarom begint aan een hele lange wandeltocht. Precies, de Etta uit Etta & Otto & Russell & James van de Canadese schrijfster Emma Hooper (uitgegeven bij Podium). En eigenlijk moest ik niet alleen aan háár denken, maar aan alle personen die in die roman een belangrijke positie innemen. Mensen op leeftijd en beladen met een bijzonder verleden. Mensen die het verdienen om op hun eigen manier al die ervaringen een plek te geven. En als het verhaal dat zij daarover vertellen, feitelijk niet helemaal correct is? Als zij dan dromen, draaien, vervormen? Het zijn geen leugens. Zeker niet. Het zijn methodes om te kunnen dealen met het leven als zodanig. En nooit was iets gelogen.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

En nooit was iets gelogen heb ik gelezen in het kader van de boekenbloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur. Mijn grote dank gaat uit naar de schrijfster voor het schrijven van deze roman en naar de uitgever voor het mij beschikbaar stellen van een leesexemplaar.

Benieuwd naar de mening van mijn medebloggers? Klik HIER.

La famiglia

“…. en gaat het niet zoals ik wil, dan doe ik *dit* en alles staat stil.”

De overbekende zinnen uit het liedje van  de tv-serie Tita Tovenaar, waarbij dochterlief haar frustratie de baas kan worden door met een eenvoudige vingerknip de wereld even stil te zetten. Oh, wat moet ik daar vaak aan denken. Wat zou het niet geweldig zijn om af en toe de wereld te kunnen negeren en in een soort vacuüm de tijd te hebben om een aantal boeken te herlezen. Er zijn zo veel boeken die ik nog wil lezen, dat ik mijzelf zelden de tijd gun om een boek nogmaals ter hand te nemen.

Eén van de boeken die ik onmiddellijk zou herlezen is Leeuwenstrijd van Thomas van Aalten (Nieuw Amsterdam). Dit is typisch een boek dat je niet zomaar eventjes moet lezen, maar dat je moet “grazen als een koe om het daarna te herkauwen en te herkauwen”. Zo noemde mijn vader deze bij sommige boeken gewenste manier van lezen. En ik heb vaak aan mijn vader moeten denken tijdens het lezen van deze roman, die in het kader van de boekenbloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur op mijn weg kwam. Deze roman heeft als ondertitel Een familieroman. Dat klopt natuurlijk ook wel, want het behelst de levens van 4 generaties vaders en zonen. Maar het is ook zo veel méér.

Het geeft een prachtige kijk op de (Nederlandse) geschiedenis van de vorige eeuw tot ongeveer nu. In mijn eigen familie lopen door leeftijdsverschillen binnen huwelijken de diverse generaties nogal door elkaar. Mijn vader was ongeveer van de generatie van Gino Dona, die de zoon is van Tonio, maar tevens de vader van Eduardo, de grootvader van Salvador en de overgrootvader van de 14-jarige Luca. Zelf ben ik iets ouder dan Salvador. Dat maakt dat je de geschiedenis van de familie Dona onbewust gaat vergelijken met de eigen familiegeschiedenis. En dat maakt mij ook weer meer bewust hoe veel invloed afkomst, maatschappelijke positie en religie hebben op ieders opstelling in en kijk op het leven.

Natuurlijk gaat het verhaal ook over de eeuwige strijd tussen vaders en zonen. Elke generatie probeert weer op zijn eigen manier de volgende generatie te behoeden voor de ellende die het zelf heeft moeten meemaken. En keer op keer blijkt dan weer dat dat een onmogelijke opgave is. Ieder mens moet op zijn eigen manier iets van het leven maken, met de eigen idealen, overtuigingen en teleurstellingen. De golfbewegingen in het leven, het rad van fortuin dat de ene keer hoger staat dan in een volgende generatie.

Ik heb genoten van de manier waarop Van Aalten door zijn woordgebruik en stijl duidelijk maakt hoe deze familie in elkaar steekt en wat zij voor elkaar voelen. Het is daarbij wel fijn als je het gevoel hebt dat je op de een of andere manier door jouw familie wordt begrepen en gesteund. En hoe dat begrip en de steun dan wordt vormgegeven, is een belangrijk aspect in deze roman. Knap verwoord, maar je moet geen overweldigende impressies en tot in detail uitgewerkte karakters verwachten. Het zijn allemaal “gewone” mannen, met ieder een eigen bijzonder levensverhaal. Daardoor loopt deze roman het risico dat het te makkelijk en soepeltjes voortkabbelt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Jouw gezicht zal het laatste zijn van João Ricardo Pedro.

Familieromans zijn er genoeg. Vaak best plezierig om te lezen, zelden waard om te verzuchten waar ik de tijd van herlezen vandaan moet halen. Leeuwenstrijd is echt anders. Ik zou deze willen scharen in het rijtje indrukwekkende geschiedenissen, zoals Wilde Zwanen van Jung Chang. Toen ik dit boek had gelezen, voelde ik mij licht beschaamd dat ik zo weinig wist wat er zich allemaal redelijk recent in China had voorgedaan. En dat is natuurlijk nog steeds het geval. Hoeveel weten we nu echt over de binnenlandse geschiedenissen van andere landen en de invloed daarvan op huidige positionering?

Wat Leeuwenstrijd voor mij extra aantrekkelijk maakt, is juist het nabije, het herkenbare. Ik ben de uitgever Nieuw Amsterdam en Cathelijne van Not Just Any Book dan ook weer dankbaar dat ik deze roman mocht lezen.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Wil je weten wat de andere bloggers van Een perfecte dag voor literatuur schrijven over Leeuwenstrijd? Klik dan HIER.

De etikettenmachine van Nathaniel P.

Hoe boeiend is het liefdesleven van Nathaniel P. (kortweg Nate) dat het de Amerikaanse schrijfster Adelle Waldman inspireerde om hier een hele roman aan te wijden? Boeiend? Helemaal niet. Is daarmee dit boek er één die je ongelezen links kan laten liggen? Zeker niet!

Nate is een jonge dertiger, die zich met vallen en opstaan een plek in de maatschappij probeert te veroveren. Het probleem voor hem (en voor vele generatiegenoten) is dat hij eigenlijk geen flauw benul heeft wát er van hem wordt verwacht. Afstammend van joodse, Oost-Europese ouders heeft hij na de middelbare school in eerste instantie zijn draai op Harvard gevonden, zeker sinds  hij een relatie met Kirsten is aangegaan.

Vanaf dat moment is het een voortdurend wikken en wegen van wat hij wil, wat hij kan en wat hij moet. En dat valt niet mee. Nate heeft de neiging om iedereen, zowel mannen als vrouwen, in gedachten op te delen in verschillende elementen. Per element (intelligentie, schoonheid, maatschappelijke status, familie-achtergrond) wordt de betreffende persoon door Nate beoordeeld. Hij weet heel gedetailleerd het juiste etiket per onderdeel op een persoon te plakken en daarmee zijn oordeel te vormen of die persoon in sociaal, maatschappelijk, financieel of seksueel opzicht voor hem interessant is. Vooral bij meisjes/vrouwen heeft hij een uitermate efficiënte eigenschap ontwikkeld: als het geheel positief genoeg is en hij wil verliefd worden op dat meisje, verzint hij genoeg andere karaktereigenschappen of uiterlijkheden die het logisch maken dat hij met die persoon een relatie aangaat.

Of het vervolgens ook echt een relatie is, is natuurlijk weer de volgende vraag. Zo kritisch beoordelend als Nathaniel naar anderen kan zijn, zo makkelijk oordeelt hij over zichzelf. De schrijfster weet pagina’s lang te beschrijven hoe Nate denkt en wat hij van een situatie vindt, maar nergens merk je dat Nate “leert van eerdere ervaringen” en wellicht langzaam maar zeker meer volwassen wordt.

Nate moet van zichzelf, bewust of onbewust, heel veel. Door hard te werken heeft hij inmiddels een boek klaarliggen dat over enige maanden wordt uitgegeven. Een prachtige prestatie, waarmee hij de bewondering en afgunst van studiegenoten en vrienden oproept. Hij kan zich financieel goed redden door een voorschot van de uitgever, dus staat niets meer in de weg aan een verdere uitbouw van een mooie carrière. En juist op dat punt doet hij mij terugdenken aan James uit IJstijd van Maartje Wortel. James was uitgenodigd om een boek over zichzelf te schrijven. Dit werkte verlammend op, simpelweg, alles. Ook Nathaniel bevindt zich een een soort luchtledigheid. Je hoort hem bijna denken: “in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst”.

   

Stiekem hoopte ik dat Nathaniel iets meer weg zou hebben van Rob uit High Fidelity (Nick Hornsby). Ook een dertiger, op zoek naar de bedoeling van het leven, al lijstjes makend en muziekplaten draaiend. Maar de algemene sfeer in High Fidelity is toch wel anders dan in Het liefdesleven van Nathaniel P.

Nate doet er alles aan om tot het juiste maatschappelijke kringetje te horen. Desondanks gaan sommige discussies, zijn recensies en zijn boek over maatschappij geëngageerde onderwerpen. Hij stelt zelfs aan de orde of de huidige maatschappij qua onderdrukking en uitbuiting eigenlijk niet net zo barbaars is als bijvoorbeeld in de Middeleeuwen. Slechts de manier waarop de uitbuiting gebeurt en met name de manier waarop het getolereerd en instand gehouden wordt, is in de loop der jaren veranderd. En geldt dat eigenlijk niet voor de mensheid in totaliteit? We oordelen en beoordelen nog steeds vaak op wat we zien en wat we willen.

En die innerlijke tegenstrijdigheid, dat doelloos doorleven in een wereld die wel qua uiterlijkheden maar niet qua innerlijkheden zo veel verandert, maakte voor mij deze roman toch de moeite waard. Het is voor Adelle Waldman haar debuut. Ik ben opnieuw onder de indruk van een debutant. Want het blijft toch een hele prestatie als je zo kan schrijven dat je, als lezer, de jonge Nate voor je ziet, wonend in een niet altijd even schoon appartement, met al zijn afwijkingen en eigenaardigheden. En dat je als lezer toch ook hoopt dat het uiteindelijk goed gaat komen met alle personen die in deze roman voorbij komen. Het is net echt 🙂

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Klik HIER om een overzicht te krijgen van alle andere blogartikelen binnen Een perfecte dag voor literatuur over deze roman. Hartelijk dank aan Cathelijne en Nieuw Amsterdam Uitgevers voor het beschikbaar stellen van het leesexemplaar.

Nachtvlinder

Mijn hele leven ben ik al een rare lezer. Ik lees vrij regelmatig en van alles en nog wat. Jaren later weet ik moeiteloos wat mijn (gevoelsmatige) oordeel over een boek was, maar zelden weet ik nog wat de verhaallijn was! En dat maakt dat ik regelmatig tijdens het lezen van een boek het idee heb dat het mij doet denken aan een eerder gelezen werk, maar zeker weten of mijn associatie klopt, is er niet bij. Nu heb ik daar zelf niet zo veel problemen mee, maar deze eigenschap is bij het bloggen af en toe wel lastig.

Want als ik schrijf dat ik tijdens het lezen van De drie levens van Tomomi Ishikawa moest denken aan “De komst van Joachim Stiller” van Hupert Lampo en aan “Als op een winternacht een reiziger” van Italo Calvino, dan voelt dat voor mij heel logisch, maar voor jullie misschien niet. Dus heb ik de keuze om een associatie alleen maar te noemen als ik helemaal zeker ben van mijn zaak, of ik kan mij van de eventuele onjuistheid niets aantrekken. En (uiteraard) kies ik voor het laatste, want ook als ik er een beetje naast zit, breng ik je misschien toch op ideeën voor het lezen van de genoemde boeken 🙂

 In De komst van Joachim Stiller speelt het magisch realisme een belangrijke rol en leiden alle gebeurtenissen naar die ene persoon. Als op een winternacht een reiziger heb ik jaren geleden gelezen en wat mij vooral is bijgebleven, is de wonderlijke interactie tussen de verschillende verhaallijnen. Een jogger die langs een huis rent waar hij een telefoon hoort rinkelen, zich niet kan bedwingen en dus naar binnen rent en ….. ja, dat telefoontje was voor hem bestemd.

Dat rare, onmogelijke, toevallige samenlopen van ontwikkelingen en gebeurtenissen is zeker ook een rode draad in De drie levens van Tomomi Ishikawa, geschreven door Benjamin Constable (Nieuw Amsterdam uitgevers). Ik las dit boek in het kader van de bloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur. Ik had het boek al een paar keer voorbij zien komen en was inmiddels wel nieuwsgierig geworden.

Het verhaal is heel kunstig in elkaar gezet. Het bestaat uit drie delen. Het eerste deel vond ik uitermate intrigerend en zeer zeker absurd. In dit deel word je als lezer samen met de hoofdpersoon Ben aan de hand van verhalen en aanwijzingen van de verdwenen Tomomi (met als bijnaam Vlinder) meegevoerd door Parijs. Prachtige omschrijvingen van buurten, beelden en tuinen. Ik ben zelf nog nooit in Parijs geweest, ik kan mij voorstellen dat “plaatselijke bekendheid” tot een nog verdere onderdompeling leidt. Gedurende het tweede deel, dat zich afspeelt in New York, raakte ik een beetje mijn interesse kwijt omdat het inmiddels allemaal wel erg onwaarschijnlijk werd. Schitterend geschreven en diep indrukwekkend daarentegen zijn de verhalen van Tomomi van haar diverse “moorden”. Deze verhalen zetten zeker aan tot verder nadenken.

Het derde deel maakt het boek helemaal af. Maar zo passend als de titel van het boek is, zo veel moeite heb ik met de boekomslag.  Natuurlijk herken ik de symbolen van Parijs en New York en de drie gezichten, maar qua kleurstelling en uitstraling doet het naar mijn mening geen recht aan de zwarte inhoud van dit werk. Want zeker na het lezen van het laatste deel kan ik niet anders concluderen dat het een inktzwarte inhoud heeft. Prachtig verpakt in feitelijke beschrijvingen, eigentijdse zaken en persoonlijke relaties, maar loodzwaar. En dat maakt voor mij dit boek in zijn totaliteit de moeite zeker waard. De Engelse editie heeft naar mijn mening een cover die veel beter past: zwart-vlinder-tien voor half vier. Dat laatste element snap je alleen als je het boek leest. En ik raad je aan dit boek te lezen.

Ik weet nog niet zeker of ik het boek en de bedoeling van de schrijver helemaal heb begrepen. En uiteindelijk is het ook helemaal niet belangrijk of de verhalen kloppen en “waarheidsgetrouw” zijn (je zou bijna vergeten dat dit een fictieboek is). Net zoals met mijn associaties met eerder gelezen boeken gaat het namelijk om de totale ervaring van het lezen van dit soort boeken. Wat een rijkdom is dat toch.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

En zoals altijd bij deze de link naar de pagina waar andere bloggers van Een perfecte dag voor literatuur hun mening over dit boek geven.

Vriendschap

Zoals trouwe volgers van mijn blog al weten, schrijf ik met een zekere regelmaat een leeservaring in het kader van de bloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur.

Voor vandaag staat het boek De gestolen kinderen van Gerardo Soto y Koelemeijer geagendeerd (Nieuw Amsterdam).

Inmiddels heb ik uiteraard dit boek gelezen en intens meegeleefd met het verhaal. Maar toen ik aan het boek wilde beginnen, kon ik het nergens vinden. Wat blijkt: ik ben hier in huis niet de enige die het boek wilde lezen! Mijn lief heeft het verslonden en vervolgens aan mij gevraagd of híj een keer een blogpost mocht vullen. En van mij mag het! Dus bij deze niet mijn recensie maar de persoonlijke leeservaring van mijn lief:

“Boeken en ik waren het grootste deel van mijn leven vrienden. Gedurende het jaar verslond ik vele boeken en tijdens de vakantie moest er voor mij een flinke stapel mee.

Totdat het leven iets té hectisch werd en ik mij er niet meer toe kon zetten om een boek te pakken en ik er ook de rust niet meer voor had naar mijn idee. Al lange tijd riep ik dat ik toch weer eens moest gaan lezen en had bedacht dat Het Diner van Herman Koch mijn eerste boek sinds jaren zou worden. Ooit kreeg ik dit boek voor Sinterklaas en  onderhand hebben mijn kinderen en  mijn liefste (theonlymrsjo) dit gelezen en ik heb er nog geen letter van gelezen ….ahum . Toen kwam via Not just Any Book het boek De gestolen kinderen van Gerardo Soto y Koelemeijer bij ons op de mat terecht en ik was gelijk gefascineerd door dit boek en het onderwerp, ik sloot voor het eerst sinds jaren weer vriendschap met een boek!

Dan komt het moment dat je niet alleen besloten hebt om het boek te gaan lezen, maar dat je ook een geschikt moment moet gaan vinden om er in alle rust voor te gaan zitten. Alleen thuis op de bank met een pot thee voor me, hoezo cliché, installeerde ik mij met het boek. Wauw wat was dat lekker, het boek greep mij vast en met moeite stopte ik op pagina 75 omdat andere taken riepen. Het thema van de gestolen kinderen in Spanje is zo onvoorstelbaar voor ons Nederlanders, dat het van zichzelf al boeit om hier meer over te weten te komen. Maar in dit boek weet de schrijver je mee te slepen in het verhaal van Miguel en zijn bijzondere vriend Álvaro die vanaf het begin zijn grote steun en toeverlaat is in het omgaan met het vermoeden dat hij waarschijnlijk één van de gestolen kinderen is.

Intrigerend en voor mij ook wel schokkend is om te begrijpen hoe groot nu nog steeds de invloed is van het Franco verleden in Spanje en de “vriendschap” tussen gelijkgestemden nog immer een rol speelt. Spanje heeft dit verleden nooit verwerkt en daarom speelt het ook in de zoektocht van Miguel nog zo’n grote rol. Ik ben nog nooit in Spanje geweest en toch had ik geen moeite om het boek als film op mijn netvlies te zien gedurende het lezen, hetgeen te danken is aan de kwaliteiten van de schrijver die je vakkundig meevoert in het verhaal.

Mijn tweede leessessie van dit boek speelde zich af in bed waar ik mezelf een uur gunde om te lezen, maar ik kon niet stoppen. Gevolg was dat ik het boek uit had, nog klaarwakker en het héél erg vroeg in de ochtend was, u zij gewaarschuwd!

Als er iets is dat voor mij specifiek naar voren springt na het lezen van dit boek, dan is het dat we in moeilijke tijden allemaal behoefte hebben aan zo’n dierbare vriend als Álvaro. En dat die vriend je in alles kan steunen maar je uiteindelijk toch zélf de actie moet ondernemen om tot een oplossing te komen, dat kan een vriend niet doen!  Het gevecht dat Miguel levert met zijn identiteit is intens. Hij heeft wel een paspoort maar zijn naam is niet zijn naam, is zijn geboortedatum juist? Wie is hij? Waar komt hij vandaan? Wie zijn zijn ouders? Heeft hij broers of zussen ? Wie ben ik? Een fascinerende strijd die je kan voelen tijdens het lezen van dit boek.

Dankbaar ben ik voor de vriendschap met dit prachtige boek, het krijgt een plek in de boekenkast en ik zal het ongetwijfeld binnenkort nog eens herlezen. Wat mijn volgende boek wordt zal gauw blijken en misschien mag ik dan nog wel een keer het blog van mijn liefste vullen.”

Met zo’n blogpost heb ik er geen bezwaar tegen om hier af en toe (we moeten natuurlijk ook niet gaan overdrijven) voor hem plaats te maken. En ik hoop dat Het Diner dan toch ook nog door mijn lief wordt gelezen, want ook in dat boek heeft “vriendschap” in verschillende facetten een centrale rol.

Heb jij één  van de genoemde boeken (of beide) ook gelezen?Reacties zijn altijd welkom.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Wil je meer recensies en leeservaringen lezen over De gestolen kinderen? Klik dan HIER.

Verfrissende afgunst en tot nadenken stemmende huizenjacht

Soms heb ik het gevoel dat ik bijna de enige Nederlander ben die niet wegloopt met schrijfsters als Saskia Noort, Loes den Hollander, Esther Verhoef en Simone van der Vlugt.  Het is niet zo dat ik hun boeken niet leuk vind en ik heb er ook heus een aantal gelezen, hoor, zoals De Verbouwing, De Eetclub, Nieuwe Buren, Vrijdag, De Reünie. Maar ik loop er niet helemaal warm voor.

Nu heb ik onlangs, tijdens de Leesmarathon, een kort verhaal van Saskia Noort gelezen, namelijk Afgunst. Dit was een uitgave in het kader van de maand van het spannende boek 2007 (Ambo Anthos uitgevers). Het verhaal is een “typische Saskia Noort”, maar omdat het verhaal in kort bestek neergezet moest worden, vond ik het veel beter leesbaar dan de volledige romans van haar hand. Dus voor even een spannend verhaal tussendoor kan ik Afgunst zeker aanraden. Over de inhoud ga ik niets verklappen! Ik ga in ieder geval uitzoeken of Saskia Noort meer korte verhalen heeft geschreven.

                                                             

Op internet had ik een paar keer het boek Eerst een huis van Cathelijne Schilder voorbij zien komen (Nieuw Amsterdam). De cover van het boek kwam op mij vrolijk over en daarom verwachtte ik een soort chicklit. Uit terloopse opmerkingen op internet had ik inmiddels wel begrepen dat die verwachting niet klopte. Toch bleef ik in het boek geïnteresseerd en toen het boek beschikbaar kwam in de app vakantiebieb.nl hoefde ik niet lang meer na te denken. Het is zo makkelijk om op elk moment van de dag via je telefoon een boek te kunnen lezen! Ik lees ook regelmatig fragmenten via de app leesditboek (alleen voor Apple). Binnen die app is een enkele keer ook een volledig boek te lezen.

En wat vond ik dan van Eerst een huis?

De eerste hoofdstukken begreep ik er niets van. Dat wil zeggen, ik begreep wel wat ik las, maar ik kon nog niet onder woorden brengen wat voor gevoel ik er bij had. De vrolijke cover en de korte omschrijving over de inhoud van het boek matchte voor mij nog steeds niet met de inhoud. De weerstand die ik daardoor voelde heeft tot ongeveer halverwege geduurd. Toen ik de diepere problematiek van de hoofdpersoon (helaas in de derde persoon) eenmaal begon te begrijpen, kreeg het hele verhaal veel meer impact. Het gaat niet zomaar om een zoektocht naar een huis. Die zoektocht en het belang van “een huis” heeft een psychologische betekenis die, naar mijn mening, in deze roman iets explicieter naar voren had mogen komen. Het is een verhaal om ook nadat je de laatste bladzijde gelezen hebt, over na te blijven denken. Ik vind dan ook dat deze roman veel meer aandacht verdient.

Beide boeken zijn van Nederlandse bodem, dus doen voor mij mee voor de uitdaging Ik-lees-Nederlands!

Op dit moment ben ik overigens in heel veel (misschien iets té veel) boeken tegelijk bezig. En dat heeft ook met allerlei projecten te maken, zoals mijn eigen leesclub, de twitterleesclub Leestweeps, mijn preread van De Teruggekeerden en nog zo wat. In een volgende blogpost komt dit vast verder aan de orde.

Veel leesplezer! En als je wil reageren, graag!

theonlymrsJo