Familieverbanden

Op 26 december, tweede kerstdag, las ik in het boek Jouw gezicht zal het laatste zijn van João Ricardo Pedro over de familiegeschiedenis van drie generaties Mendes-mannen. Juist bij het gedeelte over het einde van de moeder van Duarte bereikte ons het bericht van het overlijden van de moeder van een goede vriend van ons. Beide overlijdensberichten maakten diepe indruk op mij en hun impact werkt tijdens het schrijven van deze blogpost nog steeds door. Waar het onze vriend betreft door zijn strijd om met dit verlies om te gaan voor zichzelf en binnen zijn familie, waar het om Duarte gaat door zijn hele familiegeschiedenis.

Het zeer lezenswaardige boek, uitgegeven bij Uitgeverij Signatuur, hebben mijn man en ik beiden gelezen, mede in het kader van de bloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur. Ik bewonder mijn liefste om zijn vermogen om, na het boek gelezen te hebben, mij niet te overvoeren met zijn mening. Hij gaf mij rustig de tijd en gelegenheid om deze geschiedenis te lezen. En zo is het gebeurd. En zo moet het ook zijn.
De geschiedenis van Duarte, zijn vader en grootvader is niet een verhaal dat je “eventjes” tot je neemt. Niet omdat het een moeilijk leesbaar boek is, integendeel. Binnen een paar zinnen was ik volledig verkocht en wilde ik weten of er en zo ja wat de samenhang van de verschillende verhalen was. In eerste instantie deed het boek mij denken aan Kwikzilver van Paul Harding, met name omdat in dat boek de verhaallijn van vader en zoon ook door elkaar lopen. Bij Jouw gezicht zal het laatste zijn had ik af en toe een beetje moeite om het verhaal nog in de juiste tijdsperiode te plaatsen, maar dat is dan ook meteen weer een aantrekkelijk aspect van dit boek. Waar het eerst lijkt alsof het verschillende verhalen zijn met af en toe dezelfde personen, blijkt pas later in het boek hoe deze verhalen zich tot elkaar verhouden en hoe zij als stukjes van een legpuzzel in elkaar grijpen.

Bijzonder mooi vind ik dat per verhaallijn de schrijfstijl daar op aangepast is. Dit kwam voor mij met name naar voren in de gedetailleerde opsomming van alle handelingen die de moeder van Duarte op een gegeven moment verricht. Het lijkt haast alsof haar wereld niet verder reikt dan die feiten en afgeronde handelingen. En dan doet zij inderdaad een mededeling aan haar zoon en haar man, waardoor dit op zijn plaats valt.

Net zo overdonderend als het boek begint, eindigt het ook. Heel abrupt, gevoelsmatig midden in een verhaallijn. Want hoewel je als lezer op dat moment een completer beeld ziet door de neergelegde puzzelstukjes, betekent dat niet dat het verhaal “af” is. En dat is dan misschien ook wel het belangrijkste om van dit boek mee te nemen. De voortdurende beweging van de wereld, van mensen. De invloed van oorlogen, politieke en militaire regimes en persoonlijke drama´s blijkt ook hier weer enorm te zijn. Het ontwrichtende effect van een niet optimale communicatie zie ik helaas ook optreden in de familie van onze vriend en ik wens hem dan ook van harte alle kracht en sterkte toe om binnen familie- en vriendenkring een manier te vinden om met elkaar verder te kunnen leven.

Al lezende realiseerde ik mij opnieuw (namelijk net zo als tijdens het lezen van De gestolen kinderen van Gerardo Soto y Koelemeijer en Nachttrein naar Lissabon van Pascal Mercier) hoe weinig ik eigenlijk weet van de geschiedenis van de zuidelijke Europese landen.

Misschien zou ik zonder de bloggersleesclub dit boek niet snel zelf uitgekozen hebben om te lezen. Maar nu ik dat wel heb gedaan, ben ik daar zeer blij om. Als je op zoek bent naar een verhaal met een duidelijke kop en staart, dan moet je nu nog niet dit boek lezen. Maar als je in de stemming bent om meegevoerd te worden door een schitterende, beeldende schrijfstijl, dan is Jouw gezicht zal het laatste zijn zeker een aanrader. Het is een briljant debuut van deze jonge portugese schrijver. Ik zie nu al uit naar nieuw werk van hem!

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Met zo’n boek kan het haast niet anders dan dat je nog meer hierover wenst te lezen. Lees HIER wat andere boekenbloggers over dit boek schrijven.

Op wereldreis

Het is weer de tijd van het jaar om terug te blikken en plannen voor het komend jaar te maken. Onlangs verscheen in de NRC een lijst van 50 boeken uit de afgelopen 5 jaar die je gelezen “moet” hebben, prompt gevolgd door een alternatieve lijst waarin vrouwelijke auteurs beter vertegenwoordigd zijn. Zo veel boeken, zo veel meningen. Soms kan het best lastig zijn om je eigen weg in boekenland te vinden. Tijdens mijn dagje Antwerpen (Boekenbeurs) met een aantal medebloggers van de bloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur kwam de vraag naar voren: welk boek zou jij aan anderen adviseren als je maar één titel mag noemen? Zet een aantal lezers bij elkaar en de titels vliegen je om de oren.

Wat bij mij bleef hangen (door de intrigerende titel) is In de zee zijn krokodillen van Fabio Geda. Althans geschreven door Geda, maar het is het waargebeurde verhaal van Enayatollah Akbari, kortweg Enayat. Enayat is een Afghaanse jongen, die samen met zijn moeder uit Afghanistan naar Pakistan vlucht. Het verhaal begint in Pakistan en al gauw blijkt dat zijn moeder Enayat daar alleen heeft gelaten. En vervolgens ontrolt zich het uitermate indrukwekkende relaas van Enayat in zijn poging om te overleven en uiteindelijk terecht te komen in een land en een omgeving waar hij zich prettig en veilig kan voelen. Deze tocht voert hem na Pakistan achtereenvolgens naar Iran, Turkije, Griekenland en uiteindelijk Italië.

Zijn verhaal is door Geda (met af en toe een verhelderende conversatie tussen schrijver en Enayat) geschreven met een taalgebruik dat past bij de voortschrijdende leeftijd van Enayat. Ik kan mij nauwelijks voorstellen hoe het voor een jong mens moet zijn om op deze manier te moeten leven. Wat steeds naar voren komt is het oneindige geduld dat je als illegale vluchteling moet hebben, de enorme veerkracht om steeds toch weer verder te gaan en het belang van een goed netwerk. Bijzonder vond ik dat er heel weinig “emotie-woorden” worden gebruikt: het kan toch niet anders dan dat Enayat regelmatig angstig moet zijn (geweest), gefrustreerd, eenzaam en verdrietig. Dit is ook zo, maar door het zo min mogelijk te benoemen, voel je tijdens het lezen dat deze emoties onderhuids aanwezig zijn. Zeer knap gedaan. Dit boekje is overigens uitgegeven bij de Arbeiderspers.

Terugkijkend naar de boeken die ik in 2013 heb gelezen, kom ik tot de conclusie dat ik ook een soort wereldreis heb gemaakt, maar dan wel vanwege een veel comfortabelere reden en dan ook nog eens vanuit mijn (luie) stoel. Zo heb ik de “Nachttrein naar Lissabon” genomen en rijdend door Spanje mij druk gemaakt over “De gestolen kinderen”, heb ik “Zeven minuten na middernacht”een emotioneel gesprek gehad met een taxusboom in Engeland en met “De Leesclub” een tripje naar Schotland gemaakt. In 2013 heb ik een korte tijd doorgebracht op de “PAAZ”, misschien wel om het geweld uit “Van dode mannen win je niet” te verwerken. Verder heb ik aan de hand van “Brieven uit Londen” aldaar een aantal kunstwerken bekeken en heb ik in Frankrijk meegedroomd hoe mijn “Lijst van al mijn wensen” er uit zou zien. Ik heb mijzelf over een Zeeuwse “Dorsvloer vol confetti” geworsteld, een inkijkje gekregen in de cultuur van het Midden-Oosten via “Een theelepel aarde en zee” en “Zehra” in Turkije geholpen met het wassen van lijken. En zo kan ik nog wel even doorgaan 🙂

Dat maakt voor mij lezen zo ontzettend boeiend. Elk boek geeft iets om over na te denken, een nieuwe wereld van indrukken, ideeën, levens. Ik ben benieuwd wat er in 2014 allemaal voorbij gaat komen. In ieder geval wil ik graag blijven meelezen met Een perfecte dag voor literatuur en staat de eerste twitteravond van Leestweeps (9 februari) ook al in de agenda.Plannen genoeg, dus af en toe een blog ligt wel in de lijn der verwachting. Kleine, korte berichten deel ik voortaan graag met jullie via mijn Facebookpagina (like de pagina en je maakt regelmatig kans om een boek te winnen in een win- cq. weggeefactie!).

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Vriendschap

Zoals trouwe volgers van mijn blog al weten, schrijf ik met een zekere regelmaat een leeservaring in het kader van de bloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur.

Voor vandaag staat het boek De gestolen kinderen van Gerardo Soto y Koelemeijer geagendeerd (Nieuw Amsterdam).

Inmiddels heb ik uiteraard dit boek gelezen en intens meegeleefd met het verhaal. Maar toen ik aan het boek wilde beginnen, kon ik het nergens vinden. Wat blijkt: ik ben hier in huis niet de enige die het boek wilde lezen! Mijn lief heeft het verslonden en vervolgens aan mij gevraagd of híj een keer een blogpost mocht vullen. En van mij mag het! Dus bij deze niet mijn recensie maar de persoonlijke leeservaring van mijn lief:

“Boeken en ik waren het grootste deel van mijn leven vrienden. Gedurende het jaar verslond ik vele boeken en tijdens de vakantie moest er voor mij een flinke stapel mee.

Totdat het leven iets té hectisch werd en ik mij er niet meer toe kon zetten om een boek te pakken en ik er ook de rust niet meer voor had naar mijn idee. Al lange tijd riep ik dat ik toch weer eens moest gaan lezen en had bedacht dat Het Diner van Herman Koch mijn eerste boek sinds jaren zou worden. Ooit kreeg ik dit boek voor Sinterklaas en  onderhand hebben mijn kinderen en  mijn liefste (theonlymrsjo) dit gelezen en ik heb er nog geen letter van gelezen ….ahum . Toen kwam via Not just Any Book het boek De gestolen kinderen van Gerardo Soto y Koelemeijer bij ons op de mat terecht en ik was gelijk gefascineerd door dit boek en het onderwerp, ik sloot voor het eerst sinds jaren weer vriendschap met een boek!

Dan komt het moment dat je niet alleen besloten hebt om het boek te gaan lezen, maar dat je ook een geschikt moment moet gaan vinden om er in alle rust voor te gaan zitten. Alleen thuis op de bank met een pot thee voor me, hoezo cliché, installeerde ik mij met het boek. Wauw wat was dat lekker, het boek greep mij vast en met moeite stopte ik op pagina 75 omdat andere taken riepen. Het thema van de gestolen kinderen in Spanje is zo onvoorstelbaar voor ons Nederlanders, dat het van zichzelf al boeit om hier meer over te weten te komen. Maar in dit boek weet de schrijver je mee te slepen in het verhaal van Miguel en zijn bijzondere vriend Álvaro die vanaf het begin zijn grote steun en toeverlaat is in het omgaan met het vermoeden dat hij waarschijnlijk één van de gestolen kinderen is.

Intrigerend en voor mij ook wel schokkend is om te begrijpen hoe groot nu nog steeds de invloed is van het Franco verleden in Spanje en de “vriendschap” tussen gelijkgestemden nog immer een rol speelt. Spanje heeft dit verleden nooit verwerkt en daarom speelt het ook in de zoektocht van Miguel nog zo’n grote rol. Ik ben nog nooit in Spanje geweest en toch had ik geen moeite om het boek als film op mijn netvlies te zien gedurende het lezen, hetgeen te danken is aan de kwaliteiten van de schrijver die je vakkundig meevoert in het verhaal.

Mijn tweede leessessie van dit boek speelde zich af in bed waar ik mezelf een uur gunde om te lezen, maar ik kon niet stoppen. Gevolg was dat ik het boek uit had, nog klaarwakker en het héél erg vroeg in de ochtend was, u zij gewaarschuwd!

Als er iets is dat voor mij specifiek naar voren springt na het lezen van dit boek, dan is het dat we in moeilijke tijden allemaal behoefte hebben aan zo’n dierbare vriend als Álvaro. En dat die vriend je in alles kan steunen maar je uiteindelijk toch zélf de actie moet ondernemen om tot een oplossing te komen, dat kan een vriend niet doen!  Het gevecht dat Miguel levert met zijn identiteit is intens. Hij heeft wel een paspoort maar zijn naam is niet zijn naam, is zijn geboortedatum juist? Wie is hij? Waar komt hij vandaan? Wie zijn zijn ouders? Heeft hij broers of zussen ? Wie ben ik? Een fascinerende strijd die je kan voelen tijdens het lezen van dit boek.

Dankbaar ben ik voor de vriendschap met dit prachtige boek, het krijgt een plek in de boekenkast en ik zal het ongetwijfeld binnenkort nog eens herlezen. Wat mijn volgende boek wordt zal gauw blijken en misschien mag ik dan nog wel een keer het blog van mijn liefste vullen.”

Met zo’n blogpost heb ik er geen bezwaar tegen om hier af en toe (we moeten natuurlijk ook niet gaan overdrijven) voor hem plaats te maken. En ik hoop dat Het Diner dan toch ook nog door mijn lief wordt gelezen, want ook in dat boek heeft “vriendschap” in verschillende facetten een centrale rol.

Heb jij één  van de genoemde boeken (of beide) ook gelezen?Reacties zijn altijd welkom.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Wil je meer recensies en leeservaringen lezen over De gestolen kinderen? Klik dan HIER.

Afwisseling van spijs ………… doet lezen

“Ha ha ha, hij is er weer,

de Sint die doet het keer op keer.

Het was echter weer wat laat

en dus waren niet alle letters meer op voorraad”

Zo begint bij ons al jarenlang het traditionele gedicht bij de voor iedereen klaarliggende chocoladeletter tijdens het Sinterklaasfeest. Omdat we inmiddels dit gedicht volledig uit het hoofd kunnen opzeggen, varieert “de Sint” af en toe toch net een beetje in de vervolgtekst om ons scherp te houden 🙂

Overigens geldt tijdens de Sinterklaasavondviering de regel dat bij elk presentje een gedicht hoort. In deze tijd van het jaar is het dus een gerijm van jewelste. Dat alles leidt tot een bijzonder gezellige familie-avond met veel pret en hilariteit, maar deze vorm van rijmelarij heeft natuurlijk in de verste verte niets te maken met poëzie.

Het lezen van poëzie hoort niet tot mijn gebruikelijke activiteiten. Mijn vader daarentegen, hing zo ongeveer van de gedichten aan elkaar. Hij declameerde op willekeurig welk moment uit zijn hoofd gedichten in het Nederlands, Engels Frans of Duits. Ik heb daar dierbare herinneringen aan, maar zelf weet ik weinig van poëzie. En dat maakt dat ik ook niet goed weet waar ik moet beginnen om daarin verandering aan te brengen.

Ziedaar de toegevoegde waarde van mijn lidmaatschap van de bloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur! Want voor vandaag staat op de planning om in deze blogpost aandacht te besteden aan de nieuwste bundel van Thomas Möhlmann: Waar we wonen (Prometheus).

Als ongeoefende poëzielezer wist ik niet goed wat ik van de deze bundel kon verwachten. Dus ben ik maar gewoon begonnen met lezen. En daarna heb ik het nog een keer gelezen, of eigenlijk: heb ik het hardop voorgelezen aan manlief. Het voorlezen van de gedichten maakte het voor mij duidelijker “waar ik moest ademhalen” en hoe de zinnen in elkaar overlopen en soms juist een overgang betekenen. Het is bijzonder om te merken dat met zo weinig woorden zo veel gezegd, zo veel in beeld gebracht kan worden. Het vereist ook wel enige inspanning om dat beeld voor ogen te krijgen. Bij het ene gedicht gaat dat makkelijker dan bij het andere. De bundel bestaat uit een serie gedichten, die met elkaar samenhangen maar ook los van elkaar gelezen kunnen worden.

Hoewel het niet mijn gewoonte is om in mijn blogartikel een quote uit een gelezen boek/bundel op te nemen, vind ik het in dit geval bijna niet te vermijden om in ieder geval één gedicht aan te halen. Ik kies hier bewust voor een toegankelijke omdat ik graag wil laten zien dat poëzie niet “eng” (want onbekend en anders) hoeft te zijn. Het gaat om Uiteindelijk:

Uiteindelijk schiet je er niet veel mee op

sterven voor je dertigste, ook niet

als je wonderlijk mooie gedichten schrijft

ook die schieten er niet veel mee op

je kunt net zo goed nog even blijven

wie weet nog een paar keer op goed geluk

de juiste woorden precies op de juiste plek leggen

uit ieder buitenland een ander speelgoed mee

naar huis, je zoon zelf nog de pyjamabroek

weer om de billen trekken na de laatste plas

voor het slapengaan, de eerste zijn die hem

buiten een splinter uit zijn vinger trekt, de eerste

om hem te vertellen dat hij een zusje krijgt, ook

haar lang genoeg tegen alle dokters en haaien

van de wereld beschermen, ze allebei oud en sterk

genoeg laten worden om je later samen te begraven.

In mijn plaatselijke openbare bibliotheek kwam ik een boekje tegen met de intrigerende titel “Ze vraagt: is dit je kamer”. In korte en soms zelfs ultrakorte verhalen schetst Harm Hendrik Ten Napel een beeld van zijn wereld. Hij doet dat op een bijna abstracte wijze, waarbij de verteller af en toe een herkenbare, (laat-) puberale manier van reageren heeft. Een wonderlijke combinatie van levenslust en worsteling met de zwaarte van ons bestaan.  Als voorbeeld voor de beeldende manier van schrijven haal ik hier het verhaal Allernaaktst aan:

“Hij was het allernaaktst toen hij in zijn eigen boxers maar in een vreemde keuken ontdekte dat twee blauwe kattenogen niet stopten met staren.”

Door zijn woordgebruik en zinswendingen lijken zijn verhalen voor mij ook bijna poëzie! En ook hier is het bewust lezen een pré. Lees je te snel, dan loop je vast in de zinnen en ontgaat je de bedoeling. Het was voor mij nieuw om te ontdekken dat poëzie en verhalen zo dicht tegen elkaar aan kunnen liggen. Dat maakt de brug naar poëzie duidelijker en minder “eng”. Het zou dus zo maar eens kunnen dat ik vaker gedichten (en korte verhalen) ga lezen. De verhalenbundel is overigens uitgegeven bij Lemniscaat.

Al met al dus nieuwe verfrissende ontdekkingen. Voor mij in ieder geval en ik zou het fantastisch vinden als je je door deze blogpost aangemoedigd voelt om ook eens buiten je eigen comfortzone te treden! De bundels van Möhlmann en Ten Napel kunnen daarbij een prima springplank zijn.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Als je nieuwsgierig bent naar wat andere bloggers over de gedichtenbundel van Möhlmann schrijven, klik dan HIER.

En ja, zowel de gedichtenbundel als de verhalenbundel telt mee voor de Ik-lees-Nederlands-2013-uitdaging!