“Je gaat toch wel lief over me schrijven?”

Het is alweer ruim een jaar geleden dat ik naar het Boekenbloggersevent van Uitgeverij Meulenhoff ben geweest. Eén van de onderdelen op die dag was een workshop “recensie schrijven”, gegeven door Marieke Groen. Zij schudde de groep wakker met de opmerking dat “elke blogger schrijft om gelezen te worden”. Het vaak naar voren geschoven argument dat je het vooral voor jezelf doet, verwees zij onverbiddelijk naar de prullenbak. Vrije quote: “als je alleen voor jezelf schrijft, hou het dan bij een dagboek en leg dat ver weg in een la”.

Ik moest hier de afgelopen tijd regelmatig aan terugdenken. Want wij, de boekenbloggers van Een perfecte dag voor literatuur, zouden vandaag een bepaalde uitgave bespreken. Inderdaad zouden, want de auteur heeft aan Cathelijne, onze organisator, gevraagd door onze club geen aandacht te laten besteden aan de publicatie. Onbegrijpelijk, toch, als je auteur bent?! Dat was mijn eerste reactie. Mijn tweede reactie is (uiteraard)  iets genuanceerder: waarom ziet deze auteur zo op tegen een publiciteitsbommetje via Een perfecte dag voor literatuur? Nog iets algemener gesteld: welk imago hebben boekenbloggers en dan met name bloggers die in groepsverband of in een blogtour over een bepaald boek, verhalenbundel, gedichten of anderszins schrijven?

Ik lees graag en ik blog graag over wat boeken met mij doen. Een perfecte dag voor literatuur is een geweldige stimulans om allerlei romans van een kwalitatief hoog niveau te lezen.Voor mijzelf heb ik ontdekt dat over een leeservaring schrijven een extra dimensie aan het geheel toevoegt. Het valt zeker niet altijd mee om een mening te verwoorden, een mening die ook enige dagen/weken/maanden later nog stand houdt. Dat alles maakt dat ik mijn boekenblog, hoewel een hobby, serieus aanpak en mij inspan om een zo eerlijk en reëel mogelijke blogpost te schrijven. Daarbij is mijn eigen persoonlijkheid natuurlijk een niet te verwaarlozen ingrediënt 🙂 : ik houd van afwisseling, van associëren, van nadenken.

Genoeg over mij. Hoe zit het nu met boekenbloggers in het algemeen? Zijn er te veel promotionele acties en blogtours waarbij “de gewone lezer” wordt ingeschakeld? Klinkt dit inmiddels dermate commercieel dat “het lijdend voorwerp” er niet meer in gelooft dat aan dergelijke acties vaak serieuze bloggers mee doen? Is het verklaarbaar dat een schrijver of dichter “bang” is voor een mogelijk niet-gefundeerde mening van “zo maar wat lezers”?

Vanwege de door mij zo gewenste afwisseling doe ik regelmatig met acties mee. Ik heb bijvoorbeeld meegedaan met een blogtour rondom de roman De barmhartigen van Koen van Wichelen, de blogpost Sores voor Sores was daarvan het gevolg. En De hoogte van de letters was naar aanleiding van de blogtour over een roman van Joachim Meyerhoff met de krankzinnige titel Wanneer wordt het eindelijk weer zoals het nooit is geweest. En ik doe ook regelmatig mee met het initiatief (op twitter) Leestweeps en daar wil ik ook nog wel eens een blogpost over schrijven, bijvoorbeeld Wat zou je doen, geïnspireerd door Mijn vader was een NSB’er van Elmer den Braber.

En zelfs als ik dan van mening ben dat een boek als literaire prestatie (wat dat dan ook precies mag zijn) niet tot de top hoort, blijkt vaak dat in dat geval het thema toch voldoende prikkelt om een blogpost te willen schrijven. Mijn oma riep vroeger te pas en te onpas: “stilstand is achteruitgang” en dat geldt ook voor lezen. Door te lezen verruim je je eigen wereld en al lezend meander je langs steeds meer boeken, boeken die voor de eigen ontwikkeling zo belangrijk kunnen zijn.

Misschien gooi ik de knuppel dan nu maar eens in het hoenderhok en roep ik uitgeverijen op om in contact met hun auteurs meer aandacht te besteden aan de boekenbloggerswereld. Natuurlijk zijn er puur commerciële acties, maar vele activiteiten zijn er simpelweg op gericht om een mooi, nieuw product de kans te geven om een plek in ons collectief leesgeheugen te verwerven. Niet omdat het politiek correct is om een bepaald boek op tafel te hebben liggen, maar juist om zo de gelegenheid te bieden aan lezers om kennis te maken met de persoonlijke manier waarop die auteur de wereld om zich heen weet te vangen in woorden.

Er zijn heel veel gepassioneerde boekenbloggers. Misschien ligt de voorkeur van de ene blogger meer bij een spannende roman met een duidelijke verhaallijn en die van een andere blogger weer meer bij stilistische hoogstandjes, mooie sfeerimpressies en dergelijke. De een zal meer aandacht hebben voor korte verhalen, de ander heeft meer ervaring en interesse in gedichten van Nederlandse bodem. De rode draad is dat wij ons allemaal inspannen om onze lezers een goed beeld te geven van wat wij gelezen hebben. Daarmee kunnen onze lezers ook weer de lezers van de auteur worden.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Uit het bovenstaande blijkt dat ik GRAAG wil dat publicaties van mijn hand worden gelezen. Dus ik vind het leuk als jij mij volgt op wordpress, bloglovin’, twitter, goodreads, hebban en/of facebook.

Wat mijn medebloggers vandaag schrijven, lees je hier.

Elke’s lot

Broeierig. Ongemakkelijk. Dat zijn woorden die blijven hangen na het lezen van de roman Muidhond van Inge Schilperoord (Uitgeverij Podium). En je moet maar durven: een verhaal schrijven met een pedofiel als hoofdpersoon. Inge Schiperoord durfde dat gelukkig. Haar achtergrond van forensisch psycholoog zal haar zeker hebben geholpen bij het thema, maar het zijn toch echt haar schrijverskwaliteiten die van dit boek een bijzondere leeservaring maken.

In Muidhond maken we kennis met Jonathan. Jonathan is in principe een volwassen man. Volwassen qua leeftijd, maar niet qua persoonlijke ontwikkeling. Hij heeft enige tijd vastgezeten, maar vooralsnog komt hij op vrije voeten. Waarom hij vastzat, wordt niet met zo veel woorden verteld, maar er komt wel duidelijk naar voren dat het te maken heeft met het contact tussen Jonathan en een (jong) meisje. Hij keert terug naar het huis van zijn oude, ziekelijke moeder om daar zijn leven weer op te pakken en er hard aan te werken dat hij “een beter mens” wordt. Om dat te bereiken heeft hij  een werkboek met opdrachten en maakt hij elke dag een planning om op tijd zo goed mogelijk aan die opdrachten te werken. Jonathan heeft van alle woorden en adviezen van zijn begeleiders niet veel begrepen. Hij heeft wel gevoeld dat het om hem ging, maar de gebruikte termen en technieken bereiken hem niet. Als lezer realiseer je wat een groot gapend gat zich bevindt tussen wat de professionele begeleiders willen bereiken en dat wat op de “patiënt” overkomt en door die persoon begrepen kan worden. Niet alleen voor Jonathan, maar voor deze hulpverlening in het algemeen.

Jonathan en zijn moeder moeten binnenkort verhuizen, omdat hun wijk wordt gesloopt. De meeste buurtbewoners zijn al vertrokken. Op het moment dat Jonathan weer thuiskomt, woont er een moeder met een dochtertje naast hen. Deze moeder is meer af- dan aanwezig en uit alles komt naar voren dat het meisje bijzonder vaak op zich zelf is aangewezen. Het meisje, met de zeer toepasselijke naam Elke, sluit vriendschap met Jonathan en komt langzaam maar zeker steeds meer in zijn persoonlijke omgeving. Het is uitermate intrigerend om mee te maken hoe Jonathan de ontwikkelingen beschouwt, grip probeert te houden op de situatie en desondanks zijn eigen grens steeds verder verlegt. De weersomstandigheden werken ook niet mee: het is een hele warme, broeierige, zomerse periode. Jonathan houdt van vissen. Op één van zijn tochten treft hij een muidhond (dat is een soort zeelt) en die vis gaat mee naar huis om door hem verzorgd te worden. Een prachtige metafoor om de troosteloze, hopeloze situatie van Jonathan zelf weer te geven. Net zo als de vis slechts loom kan rondhangen in het aquarium of doelloos rondjes zwemmen, zo vergaat het Jonathan ook. Hij worstelt met zijn eigen gedachten en gevoelens, maar hij is onvoldoende in staat om zijn eigen omstandigheden te veranderen. Zijn contact met Elke nadert een climax. En het had letterlijk elk meisje kunnen zijn, want het is vanaf het allereerste begin al onvermijdelijk dat Jonathan weer “de fout” in zal gaan. Hoe de climax er precies uitziet, was zeker verrassend. Voor het hoe-wat-waarom moet je toch echt zelf deze roman gaan lezen. Ik kan het je zeker aanbevelen.

Het is een geweldige prestatie van de schrijfster dat zij door de manier waarop zij ons meeneemt in de wereld van Jonathan, er voor zorgt dat ik een lichte sympathie voor hem ging voelen. Je gaat hem enigszins begrijpen, in die zin dat het niet tot een acceptatie van zijn handelen leidt maar wel dat je je realiseert dat hij ondanks al zijn harde werken, eigenlijk niet anders kan dan doen wat hij doet. Een ongemakkelijk besef.

Door die zinderende hitte, de broeierige atmosfeer moest ik opeens denken aan Meisje in het veen, een roman van Koos van Zomeren (Singel Uitgeverijen – Arbeiderspers). Dit boek heb ik jaren geleden in het kader van mijn leesclub-irl gelezen en eerlijk gezegd heb ik er destijds geen plezier aan beleefd. Ik vond het een raar verhaal over een vreemde man (Willem Egge) en een voor mij op dat moment wat ongrijpbaar thema. Verder heb ik weinig actieve herinnering aan het verhaal van Van Zomeren, wat er precies gebeurde (of juist niet gebeurde). Het blijft een bijzonder fenomeen dat er dan toch door het lezen van een ander boek, een herinnering naar boven piept, een herinnering aan een boek dat verder in mijn geheugen is weggezakt. Blijkbaar heeft de schrijver de sfeer dermate goed neergezet, dat ik dat onbewust toch in mijzelf heb opgeslagen en daar nu op teruggrijp. Het is dus zo’n boek waarvan ik nu denk: moet ik het misschien herlezen? Heb ik het destijds niet op de juiste waarde weten te schatten? Maar ja, herlezen of nieuwe boeken lezen, dat blijft een lastige keuze.

Overigens moest ik nog aan een ander boek denken tijdens het lezen van Muidhond. Door de uitgebreide aandacht voor de vis, de pogingen van Jonathan om de leefomgeving voor de vis op orde te houden en de muidhond van goede en voldoende voeding te voorzien, bedacht ik mij dat ik nog een roman in de kast heb staan met de titel Vissen voeren van Fabio Genovesi (AW Bruna – Signatuur). Dit boek heb ik als vooruitleesexemplaar een jaar of 3 geleden gewonnen bij een promotionele actie. Ik was toen nog niet bezig met mijn boekenblog en tot mijn grote schande moet ik bekennen dat ik het boek simpelweg in de kast heb gezet en tot nu toe nog niet de moeite van het lezen heb genomen. Daar komt nu op korte termijn verandering in! En wellicht volgt er dan nog een blogpost over 😉

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Pepe’s biecht

Ik ben opgegroeid in een zogenaamde “nette wijk” in Amsterdam(-Zuid). Wij woonden in een portiekwoning en in het portiek naast ons, op de hoek, woonde op de benedenverdieping een gezin, bestaande uit een vader, een moeder en een zoon. Wij noemden dit gezin “de Portugezen”, omdat Portugal het land van origine voor deze personen was (en zij in die tijd de enige buitenlanders in onze wijk waren). De ouders waren altijd erg aardig tegen mij en ik zwaaide in het voorbijlopen naar of van de lagere school ook uitbundig naar hen. Maar ik weet helemaal niets van hun achtergrond. Ik heb geen idee waarom zij in Nederland woonden in plaats van in Portugal. Meneer werkte bij de Hoogovens, sprak nauwelijks Nederlands, maar dat was ook niet nodig omdat hij daar in een ploegendienst zat met allemaal Portugezen en Spanjaarden. Als kind heb ik er nooit bij stilgestaan waarom al die mensen hier woonden en werkten.

In de roman En nooit was iets gelogen van Ellen Heijmerikx (in een prachtige uitvoering uitgegeven bij Nieuw Amsterdam) maken we kennis met Juanita en Pepe. Een Spaans echtpaar dat al jaren in Nederland woont en hier zijn weg heeft gevonden. Ook voor hen geldt dat hun buren en kennissen misschien geen idee hebben van hun verleden en achtergrond. Bij Juanita en Pepe zelf gaat dat echter nog een stap verder: zij weten ook lang niet alles van elkaars verleden. De roman begint aan het stervensbed van Pepe. In de laatste vier dagen van zijn leven heeft hij de niet te stuiten drang om aan Juanita zijn levensverhaal, met name ook van de periode van zijn kinderjaren en jeugd, te vertellen.

En terwijl Pepe in één laatste grote krachtsinspanning Juanita confronteert met wat hij heeft meegemaakt, maakt dat bij haar ook allerlei herinneringen los. Herinneringen die ver opgeborgen waren en waarvan zij het eigenlijk wel best had gevonden als de herinneringen vergeten zouden blijven. Want van beide personen is hun verleden niet echt comfortabel te noemen. Het geeft ons een beeld van het leven in Spanje onder generalísimo Franco, met alle onderhuidse spanningen en het onderlinge verraad dat voortdurend op de loer lag, maar ook van het alledaagse leven in armoede, zonder sociaal-financieel vangnet. En door dat laatste kon het maar zo gebeuren dat een moeder één van haar kinderen achterlaat in een klooster, zonder op dat moment te kunnen (en willen) geloven dat er in zo’n klooster wantoestanden kunnen plaatsvinden. Kinderen zijn eigenlijk voornamelijk lastig, ze kosten geld voor eten en kleding en geld is iets wat nu juist niet voor handen is. Wat er wel voorhanden is, is een bonte verzameling van mensen (buiten en binnen de familie) die de kleine Pepe bedreigen, mishandelen, opvangen, beschermen en alles wat daar tussen ligt. Pepe zelf is er overigens gedurende een deel van zijn jeugd van overtuigd dat hij in opdracht van de heilige Santiago alle ontberingen zonder klagen moet doorstaan. In een latere fase van zijn leven blijft er weinig van zijn geloof over.

Juanita heeft op haar eigen wijze een bewogen leven. Als dochter van een kunstenaarsechtpaar wordt zij al op jonge leeftijd klaargestoomd om haar bijdrage in het “rondreizend circus” te leveren. Dat het gezelschap voortdurend van de ene plek naar de andere trekt, heeft alles te maken met de omstandigheden in Spanje op dat moment. En door alles waar de jonge Juanita mee in aanraking komt, ontwikkelt zij een eigen overlevingstechniek en maakt zij gebruik van haar fantasie en ultieme wens dat alles goed blijft gaan.

Pepe gaat deel uitmaken van het artistieke theatergezelschap van de ouders van Juanita. Vanaf hun ontmoeting zou je denken dat hun verhaallijnen gelijk oplopen, maar dat is zeker niet altijd het geval. Ook dat blijkt uit zijn verhalen en haar herinneringen. En zeg eens eerlijk: weet jouw partner “alles” van jou? En hoe betrouwbaar vind jij de informatie die jij van jouw partner of andere vrienden en kennissen krijgt over hun levensgeschiedenis? En misschien nog meer confronterend: hoeveel durf jij zelf nog onder ogen te zien van wat je allemaal hebt meegemaakt?

Ellen Heijmerikx heeft een prachtige manier gevonden om de verhalen van Juanita en Pepe vorm te geven. Gedurende het boek volgen we Juanita: steeds komt er een herinnering aan de verhalen van Pepe in het ziekenhuisbed. Deze verhalen worden vanuit het perspectief van Pepe uitgewerkt, maar in afwisselende hoofdstukken lopen daar de herinneringen van Juanita over haar eigen leven (vóór, met en nu na Pepe) dwars doorheen. We zien hoe Juanita omgaat met het overlijden van haar man, met haar verdriet en met haar besluit om Pepe “naar huis” te brengen. Ik zag haar als een wat oudere Spaanse vrouw al helemaal voor mij, terwijl ze wat in en om het huis rondlummelt en op haar totaal eigen wijze invulling geeft aan het afscheid nemen van Pepe en alles wat met hem samenhoort. Zonder dat “wij”, als Nederlandse maatschappij, ook maar enige notie hebben van wat er in haar borrelt en bruist, van wat zij en al die andere Spaanse medelanders met zich meedragen aan herinneringen en levenservaringen. Die onbekendheid, die eenzaamheid ontroerde mij enorm.

Bij Juanita moest ik terugdenken aan Etta. Etta, die op hele hoge leeftijd opeens bedenkt en besluit dat zij één keer in haar leven de zee wil zien. En daarom begint aan een hele lange wandeltocht. Precies, de Etta uit Etta & Otto & Russell & James van de Canadese schrijfster Emma Hooper (uitgegeven bij Podium). En eigenlijk moest ik niet alleen aan háár denken, maar aan alle personen die in die roman een belangrijke positie innemen. Mensen op leeftijd en beladen met een bijzonder verleden. Mensen die het verdienen om op hun eigen manier al die ervaringen een plek te geven. En als het verhaal dat zij daarover vertellen, feitelijk niet helemaal correct is? Als zij dan dromen, draaien, vervormen? Het zijn geen leugens. Zeker niet. Het zijn methodes om te kunnen dealen met het leven als zodanig. En nooit was iets gelogen.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

En nooit was iets gelogen heb ik gelezen in het kader van de boekenbloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur. Mijn grote dank gaat uit naar de schrijfster voor het schrijven van deze roman en naar de uitgever voor het mij beschikbaar stellen van een leesexemplaar.

Benieuwd naar de mening van mijn medebloggers? Klik HIER.