Schijn bedriegt

Vind jij het de laatste tijd wel erg stil op mijn boekenblog? Dat lijkt maar zo! Mijn blogposts verschijnen namelijk niet meer hier (dobbinga.wordpress.com), maar op mijn eigen website: www.theonlymrsjo.nl.

Dus als je niets wilt missen, zou ik het leuk vinden als jij mij daar gaat volgen.
Als je gebruik maakt van bloglovin’, dan ben ik te volgen via deze link.
En je maakt het jezelf helemaal gemakkelijk als je mijn facebookpagina gaat volgen. Ik plaats altijd een link naar mijn blogpost op Facebook.

Om het jou op dit momnt zo makkelijk mogelijk te maken, geef ik hieronder nog even de linkjes naar de blogposts die tot nu tot in 2016 zijn verschenen:

De ongrijpbare man
Onverwacht genoegen?
Pen aan de wilgen
Alex in wonderland
Memoires uit toko Hardy
De onuitgesproken zin
Zo gaat dat

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Irish blues

Voor het derde jaar op rij werk ik de laatste dagen van het jaar in een plaatselijke vuurwerkwinkel. Hoe dat zo komt, is een heel verhaal en misschien komt dat nog wel eens in een andere blogpost aan de orde. In deze periode ben ik vrij van mijn reguliere werk zodat ik mij kan onderdompelen in de hectiek en sporadische chaos van de vuurwerkverkoop. Wat mij daarbij elke keer weer opvalt, is de prettige, positieve sfeer. De klanten zijn namelijk allemaal bezig om er voor te zorgen dat zij met elkaar een gezellige Oudejaarsavond hebben en met het mooiste vuurwerk het nieuwe jaar kunnen inluiden. Ik vind het fantastisch om te zien hoe vaders met hun zonen over de folder staan gebogen en hoe moeders met de kleinsten aan de hand door de winkel lopen op zoek naar wat simpele sterretjes en knalerwten. Oppervlakkig beschouwd zien we deze dagen alleen maar “perfecte gezinnetjes”. Zo’n perfect gezinnetje leek het gezin van Nora Webster ook. Al jaren getrouwd met haar Maurice, moeder van twee dochters en twee zonen, in relatieve vrijheid haar eigen leven leidend. Totdat het noodlot toeslaat en Maurice overlijdt. Nora blijft als weduwe achter en moet haar eigen weg zien te vinden in het Ierland aan het eind van de jaren zestig van de vorige eeuw. Dat is de situatie in de roman Nora van Colm Tóibín, uitgegeven bij De Geus.

De schrijver weet op een heel natuurlijk overkomende manier een beeld te schetsen van die tijd en die omgeving. Het kwam op mij een beetje over als een combinatie van de tv-series “Keeping up appearances” en “Midsomer Murders“: iedereen kent iederen en met name ook ieders familiegeschiedenis met alle saillante details die steeds weer worden opgerakeld. Enerzijds is het overduidelijk een andere tijd, met andere omgangsnormen en persoonlijke opvattingen, anderzijds gaat het over thema’s die in alle tijden voorkomen. Het gaat om het leren omgaan met verandering, teleurstelling, verdriet en met het feit dat het leven “gewoon” doorgaat.

Nora is een zelfstandige vrouw, maar uiteraard wordt zij beïnvloed door de feiten en omstandigheden van het moment en de omgeving. Zij realiseert zich dat zij tijdens haar huwelijk veel vrijheid heeft gekend met de betrekkelijke luxe dat zij thuis voor haar gezin kon zorgen. Na het overlijden van Maurice moet zij om financiële redenen een kantoorbaan accepteren bij het bedrijf waar zij vóór haar huwelijk ook heeft gewerkt. Dat beknot haar vrijheid en daarmee haar “Lebensraum”, maar na verloop van tijd gaat zij beseffen dat er een ander soort vrijheid voor in de plaats komt: zij kan doen en laten wat zij wil in en met haar eigen leven omdat zij geen verantwoording aan haar man hoeft af te leggen. Zij is op dat punt volledig onafhankelijk en trekt zich dan ook niet altijd heel veel aan van heersende opvattingen of meningen van familie/vrienden/dorpsgenoten.

Ik vond het bijzonder realistisch en verfrissend beschreven dat Nora niet haar leven in het teken van het gerief van haar kinderen plaatst. Er is ruimte voor haar eigen behoeften, verlangens, twijfels en vermoeidheid. Zij is als moeder betrokken bij alle vier haar kinderen, maar merkt duidelijk dat bij elk kind een andere aanpak de voorkeur verdient en dat zij niet anders kan doen dan accepteren dat haar kinderen soms met elkaar of anderen meer uitwisseling hebben dan met haar. En sommige ontwikkelingen en behoeften bij haar kinderen mist zij geheel of gedeeltelijk. Als zij zich daarvan bewust wordt, leidt dat niet tot een schuldgevoel maar tot een (in mijn woorden) besef dat elk huisje zijn kruisje heeft en de kinderen, de zussen, de familie, de kennissen hun eigen ups-and-downs (mogen en moeten) hebben.

Vaagjes moest ik tijdens het lezen terugdenken aan Mascha uit de roman Misschien wel niet van Jannah Loontjens (Ambo Anthos). In deze roman heeft de hoofdpersoon ook om te gaan met persoonlijke ontwikkeling, verwachtingen, teleurstelling en dergelijke. Hoewel zij ook het beste met haar zoontje voor heeft, is daar de realiteitszin dat ieder zijn eigen weg in het leven moet zien te vinden. Bij Mascha is er nogal wat in haar leven aan de hand, gedurende de paar dagen dat wij haar in deze roman volgen. En de setting van deze roman is absoluut veel moderner dan de setting van Nora. In de tijd van Nora had nog niet iedereen een telefoonaansluiting, laat staan dat er al zoiets als een computer en internet bestond. En toch is Nora geen ouderwets verhaal. Ik vond het zelfs opvallend hoe modern het Ierland van toen al was. Vrouwen trokken er zelfstandig op uit, reden auto, dronken in het openbaar alcohol etc. De steeds meer naar de voorgrond kruipende politieke situatie in Noord-Ierland met de strijd tussen katholieken en protestanten heeft Tóibín een logische plaats in het geheel gegeven. De impact van deze strijd op gezinnen is meer dan voelbaar.

Al met al was het een fijne leeservaring door de soepele schrijfstijl van de auteur. Echt ondersteboven ben ik niet van dit boek, het kabbelde naar mijn idee prettig voort zonder al te veel verontrustende elementen. Het zou best kunnen zijn dat ik later meer besef heb over de invloed van het gelezene op mijzelf. Dat gaat zich dan vast een keer uiten in een associatie van een ander boek met deze Nora 🙂

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Nora heb ik mogen lezen in het kader van de boekenbloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur. Via deze link kom je op een verzamelpagina en kun je lezen wat mijn medebloggers over deze roman schrijven. Mijn dank gaat uiteraard uit naar uitgeverij De Geus voor het beschikbaar stellen van een leesexemplaar.

Let op: binnenkort verschijnen mijn publicaties alleen nog maar op http://www.theonlymrsjo.nl! Dus volg mij daar, via Facebook of Bloglovin om niets te missen.

Gedeelde liefde

Vanaf januari 2016 is mijn blog alleen nog te volgen via http://www.theonlymrsjo.nl!

 

Waar begín ik aan? Ik wéét toch van mijzelf dat familiegeschiedenissen en waargebeurde verhalen niet tot mijn favoriete genre horen? Wil ik dan zó graag meedoen met de boekenbloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur? Dit alles spookte door mijn hoofd voordat ik begon te lezen in Agneta, geschreven door Jan van der Mast en uitgegeven bij Nieuw Amsterdam. Het boek is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Agneta van Marken-Matthes die eind 19e-/begin 20e eeuw leefde en woonde in Delft. Waargebeurd, dus met een flinke dosis wantrouwen sloeg ik het boek open. Om het vervolgens niet meer te kunnen wegleggen. Wat een verhaal, wat een leven! En wat een geweldige pen van Van der Mast om het zo te beschrijven dat ik echt het gevoel had dat ik live aanwezig was bij alles wat er in het leven van Jacques van Marken en zijn vrouw Agneta gebeurde. En een simpel, onbewogen leven hebben zij nou niet bepaald.

Jacques van Marken is oprichter van de Nederlandse Gist- en Spiritusfabriek in Delft. Hij heeft samen met Agneta een ideaal: alle fabrieksarbeiders wonen bij elkaar in een prettige, sociale omgeving: het Agnetapark. De heer en mevrouw Van Marken wonen in datzelfde tuindorp temidden van hun personeel. Agneta ontpopt zich als een ware parkmoeder, die zich inzet voor het welzijn van de arbeiders en hun gezinnen. Geld speelt geen rol, blijkbaar hebben Jacques en zij voldoende middelen om te doen en laten wat zij willen. Beiden hebben ruim voldoende ondernemerszin en stroomt het bloed van wereldverbeteraars door de aderen. Dit gecombineerd met hun bevlogenheid maakt Jacques tot een veelbesproken persoon en Agneta tot een kordate, bijzondere vrouw. Zij heeft haar eigen projecten en zet zelfs een heuse parfumfabriek op de kaart.

Agneta is dol op haar man. Daar waar nodig cijfert zij zichzelf weg om het voor hem mogelijk te maken te excelleren. Haar kruis is dat zijzelf geen kinderen kan krijgen. Maar hun leven is bijzonder goed gevuld, dus zet zij zich over dat gemis heen. Totdat blijkt dat Jacques er een dubbelleven op na houdt (nee, een spoiler alert is niet nodig; deze informatie staat al op de achterkant van de roman), jarenlang en ook nog eens met drie kinderen als gevolg! Na het overlijden van hun moeder beslist Agneta dat deze kinderen in haar eigen huishouden als eigen kinderen worden opgenomen. De gezondheid van Jacques laat inmiddels al jaren meer dan te wensen over, hetgeen leidt tot een morfineverslaving en regelmatige depressies en inzinkingen.

In onze moderne tijd zou je toch langzaam maar zeker eens vermoeden dat Agneta voor zichzelf kiest en de leiding over haar eigen leven in eigen handen neemt. Maar ja, in die tijd was je als vrouw afhankelijk van jouw man of in ieder geval van de mannen in je directe omgeving. En uit alles blijkt steeds weer dat Agneta op een pragmatische manier met haar stemmingen en emoties omgaat en voortdurend een duidelijke koers voor ogen heeft. Natuurlijk zijn dit alles bij elkaar genoeg elementen om twee levens vol ups and downs te laten zien. En dat doet Van der Mast dan ook.

Heel lang geleden had mijn moeder een aantal boekjes, dagboekjes, van een Utrechtse kruideniersvrouw: Betje Boerhave. De associatie met Agneta kwam omhoog door het milieu van hard werken en idealen. Verder weet ik mij er niet veel meer van te herinneren, behalve dat ik weet dat mijn moeder het wel grappig vond om te lezen en dat ik er steeds maar niet achterkwam of alles verzonnen was of dat mevrouw Boerhave werkelijk had bestaan. Blijkbaar was dat toen al voor mij een issue 🙂 Inmiddels heb ik begrepen dat de boekjes nog steeds te bestellen zijn bij het Museum voor het kruideniersbedrijf te Utrecht.

Ik benijd Agneta zeker niet, maar haar helemaal begrijpen doe ik ook niet. Ik vind het zowel prachtig als verbijsterend hoe zij zich staande weet te houden naast een zo labiele, zichzelf overschattende man. Zij maakt keuzes en kijkt niet terug. Knap, maar gevoelsmatig liggen wij niet altijd op één lijn.

Door de soepele schrijfstijl van Van der Mast vond ik het een prettige leeservaring. Voel jij de “maar” al aankomen? De “maar” blijft mij bij toch zitten in het feit dat dit alles waargebeurd is. Daardoor is het mogelijk dat er foto’s van de familie, van Jacques en Agneta in het boek zijn opgenomen. Dat is nog te verteren, maar ik (als voornamelijk fictielezer) haak af als ik aan het slot nog lees hoe het een aantal personen later in het leven is vergaan. Dat gaat er bij mij moeizaam in. Immers, ik ben gewend om zélf te verzinnen hoe het de personen vergaat. En door mijn levendige fantasie en inlevingsvermogen gaat mij dat vaak goed af en is dat mede bepalend voor het gevoel dat uiteindelijk over een boek blijft hangen. En nu, bij Agneta, word ik daarin verplicht gestuurd, terwijl het ook niet zo is dat het de familie allemaal van een leien dakje gaat. Ik wil eigenlijk helemaal niet weten of het Agnetapark nog bestaat, ik wil niet weten of het ideaal van Jacques en Agneta inmiddels door de tijd is ingehaald en ten onder is gegaan aan economische en maatschappelijke ontwikkelingen.

Ik kan mij echter ook goed voorstellen dat vele lezers juist wel die extra toegevoegde informatie waarderen. En misschien zelf wel nader onderzoek naar fabriek, tuindorp en familie instellen. En dat blijft het leuke van lezen: je mag er elke keer weer zelf een mening over vormen. Ik ben blij dat Jan van der Mast mij weer zo aan het werk heeft gezet.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Lees je ook nog wat mijn medebloggers schrijven over Agneta? Via deze link kom je op de verzamelpagina. En natuurlijk mag mijn dank jegens Nieuw Amsterdam voor het beschikbaar stellen van een leesexemplaar niet ontbreken. Bij deze!

Afscheid van Iran

Let op: binnenkort verschijnen mijn leeservaringen niet meer hier, maar alleen op http://www.theonlymrsjo.nl

 

De roman De kinderen van de kolonel van de Iraanse schrijver Mahmud Doulatabadi (De Geus) heeft meer dan een jaar bij mij op de stapel nog-te-lezen boeken gelegen. Er zijn in mijn boekenkast boeken die al langer aan het wachten zijn, maar deze lag op de stapel van toezeggingen voor een blogpost. En belofte maakt schuld. Ik heb het boek meerdere keren in mijn handen genomen en er doorheen gebladerd, maar elke keer verzon ik een voor mijzelf zeer acceptabel excuus om toch nog niet in deze roman te beginnen. En waarom? Dat wist ik eigenlijk niet. Het was mijn eigen initiatief om deze roman te willen lezen en er over te schrijven. Ik ben over het algemeen gecharmeerd van de schrijfstijl van auteurs uit het Midden-Oosten (in brede zin) omdat er vaak een bijna sprookjesachtige verteltrant wordt gebruikt, doorspekt met filosofische uitstapjes en mooie, diepgaande overwegingen. Laat ik je dan meteen maar iets verklappen: een simpel verhaaltje is De kinderen van de kolonel zeker niet. Het is een pittig verhaal en hoewel het zeer goed geschreven is, moest ik het echt af en toe even vanwege de inhoud wegleggen. Het was bijna misselijk makend om te lezen over al het leed, martelingen en folteringen, in de wetenschap dat dit niet verzonnen is. Dit gebeurde echt, dit gebeurt her en der op de wereld nog steeds.

De hoofdpersoon is een kolonel die aan de hand van herinneringen en gebeurtenissen op dat moment nadenkt over zijn leven en het leven van zijn kinderen. De setting is Iran eind jaren zeventig, begin jaren tachtig vorige eeuw. Oftewel de periode van de Iraanse revolutie. Een roerige tijd en eigenlijk is de rust ook nu nog steeds niet wedergekeerd. Kort door de bocht: alle kinderen en de kolonel zelf komen om het leven of brengen zichzelf om het leven danwel komen te verkeren in een situatie zonder bewegingsvrijheid. En dat alles is terug te leiden op opvoeding, achtergrond, persoonlijke opvattingen, politieke situatie en de niet te vermijden omwentelingen. Een “vriend” van de familie is lid van de geheime dienst. Hij zegt heel treffend (en handelt daar ook naar) dat een geheime dienst voor elk regime van belang is. Een beetje bijstellen van het een en ander en draaien maar. Voor de familie is deze egocentrische aanpassing een niet te volgen manier van doen.

Door de verhaallijn is het soms lastig volgen over welke periode het gaat. Is dit een herinnering of is er een tegenwoordige activiteit? En wie zijn daarbij betrokken? Er is een (althans in mijn beleving) voortdurende afwisseling in werkelijk aanwezig zijn van personen en de fantasie/waanzin van de kolonel over die aanwezigheid. Ook reeds (zeer lang) overleden personen blijven een rol in het heden opeisen. Daardoor ontstaat er een mistig beeld over waarheid en werkelijkheid. Dit thema, dus de overeenkomsten en verschillen tussen waarheid en werkelijkheid, was ook een mooi element in de stilistisch prachtige roman Als de winter voorbij is van Thomas Verbogt (Nieuw Amsterdam), die ik onlangs heb gelezen.

Stilistisch levert Mahmud Doulatabadi trouwens ook een topprestatie. De afwisseling in perspectief (van de derde persoon naar de eerste persoon en net zo snel weer terug) is zichtbaar in de tekst. Als de ik-persoon aan het woord is, is de tekst cursief gedrukt. De ik-persoon is overwegend de kolonel, maar ook oudste zoon Amir neemt een deel voor zijn rekening. Het geheel wordt gekenmerkt door regen, regen en regen in combinatie met angst, wantrouwen, totale apathie en dreigende krankzinnigheid. De kolonel ziet zijn eigen leven in puinhoop liggen. Hij heeft zelf de hand gehad in het einde van het leven van zijn vrouw en hij ziet de levens van zijn kinderen verwoest worden zonder dat hij de kracht en de intentie heeft om daarop invloed uit te oefenen. Je ziet hem heen en weer schuiven in zijn huis en op weg naar en van de begraafplaats. Je voelt de verlamming die over hem heen komt, ook in relatie tot zijn kinderen. Zijn kinderen hebben ieder een eigen keuze gemaakt ten aanzien van persoonlijke betrokkenheid bij alles wat er op dat moment in Iran gaande is.

Het wereldje van de kolonel wordt steeds kleiner. Hij verzucht dat er een einde komt aan het 6.000 jarige bestaan van Iran, want het zal nooit meer zo worden als het was voor de vorige generaties. Hij maakt zich nog wel druk om het tijdig bevrijden van een kanarie. Deze kanarie heeft dezelfde naam als zijn jongste dochter, Parwane, omdat zij het kleine vogeltje is dat hij had moeten grootbrengen. Dit soort details en de verwevenheid in het totaal maakte De kinderen van de kolonel tot een bijzondere leeservaring. In stilte heb ik zeker genoten van het woordgebruik, de gehanteerde stijlfiguren en de manier waarop de auteur de zinnen aan elkaar heeft geregen.

Tijdens het lezen moest ik regelmatig denken aan de roman Een theelepel aarde en zee van Dina Nayeri (Cargo). Als jij deze roman ook gelezen hebt, snap je meteen waarom. Deze roman vangt namelijk ook aan in de jaren zeventig in Iran. Na het plotselinge verdwijnen van haar moeder en haar tweelingzus moet Sabah zich staande zien te houden in het in rap tempo veranderende Iran. Ik vond het zeer indrukwekkend om op deze manier geconfronteerd te worden met de verbijsterende omwentelingen die destijds plaatsvonden en het volledig ontregeld raken van het “oude” leven.

Het lijkt allemaal een ver-van-mijn-bed-show, maar met alle gebeurtenissen in het hier en nu is het goed om jezelf te beseffen in wat voor een wereld wij leven en welke mogelijkheden wij hebben om daar zelf en met elkaar in goede harmonie invloed op te houden. Daarom vind ik dat De kinderen van de kolonel, ondanks de gruwelijke en naargeestige inhoud, gelezen MOET worden.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

De kinderen van de kolonel heb ik als leesexemplaar beschikbaar gekregen van uitgeverij De Geus. Groot is mijn dank daarvoor maar met name ook voor het geduld om op deze blogpost te wachten. Een theelepel aarde en zee heb ik in 2013 gelezen uit de collectie van mijn plaatselijke openbare bibliotheek.

Een verwilderde tuin

(Wil je niets missen? Volg mij dan voortaan op http://www.theonlymrsjo.nl)

Misschien komt het doordat ik ouder word, misschien komt het doordat ik tot nu toe al het een en ander in het leven heb meegemaakt. Misschien komt het nergens speciaal door. Maar het is een feit dat ik steeds vaker bij het lezen van een boek niet eens zo zeer getroffen word door het verhaal als zodanig, maar juist door alle herinneringen uit en associaties met mijn eigen familie en mijn eigen leven. En als dat dan ook nog eens wordt gecombineerd met een prachtige schrijfstijl, dan beïnvloedt dat vanzelfsprekend onmiddellijk mijn leesoordeel.

Het toeval bepaalde dat de roman Ik kom terug van Adriaan van Dis (Atlas Contact) deze maand zowel in mijn leesclub in-real-life als in de boekenbloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur aan de orde kwam. Tijdens de bespreking in mijn leesclub viel het mij dit keer extra op dat ieders mening wordt ingekleurd door eigen ervaringen. Dat is ook logisch (en uiteraard prima), maar de ene keer is het meer te merken dan een andere keer. Het viel mij dit keer bijzonder op, omdat er bijvoorbeeld regelmatig werd gezegd dat de moeder van Adriaan van Dis zeker geen lieve, zorgzame vrouw was. Daar moest ik over nadenken, want ik had haar niet als “de moeder van” gezien. Ik had namelijk in haar mijn grootmoeder en minimaal één tante “herkend”. En sommigen leden konden feilloos een aantal gebeurtenissen uit het boek benoemen, terwijl ik mij dat wel herinnerde en erover kon meepraten maar het zelf eigenlijk niet als belangrijke elementen uit het boek had gezien.

De roman is de weergave van gesprekken tussen moeder en zoon tijdens de laatste periode van haar leven. Het kost niet veel moeite om te ontdekken dat moeder en zoon een ingewikkelde, getroebleerde, relatie met elkaar hebben. Tijdens de gesprekken, waarvan is overeengekomen dat Adriaan deze in een boek zou neerleggen, wordt steeds duidelijker hoe deze persoonlijkheden in elkaar steken en welke karaktereigenschappen tot deze relatie hebben geleid. In mijn leesclub werd verzucht dat het jammer was dat het meer om die relatie dan om de moeder zelf ging. Dat kan ik onderschrijven áls het je, als lezer, te doen is om vanuit historisch perspectief meer te weten te komen over de levens van zelfstandige vrouwen vlak na de Eerste Wereldoorlog tot ver na de Tweede Wereldoorlog, waarbij in het geval van de moeder van Van Dis dit leven zich ook nog gedeeltelijk in Indië heeft afgespeeld. Zelf was ik veel meer geïnteresseerd in die bijzonder relatie tussen moeder en zoon.

Van Dis geeft zelf de allermooiste omschrijving van zijn moeder: zij is als een verwilderde tuin. Ik kan mij dat volledig voorstellen. Er komt inderdaad geen beeld van een extreem lieve, hartelijke moeder naar voren. Veel meer zijn de overwoekerende en (bijna) alles verwurgende stekels voelbaar. Zij prikt en steekt regelmatig keihard in de ziel en de gemoedsrust van de schrijver, maar ook bij andere personen die voor kortere of langere tijd deel uitmaken van haar leven. Door alles wat haar heeft gevormd, is het niet makkelijk om tussen het onkruid toch ook mooie, menselijke trekjes te vinden. En toch, af en toe is er een onverwachte, prachtig bloeiende bloem. En dan is het goed opletten en je te goed doen aan dat moois, want het plantje is uitgebloeid voor je er erg in hebt. Maar door die plotseling bloemenpracht is er het besef dat deze vrouw niet zomaar iemand is, met levenservaring, een scherpe geest en een bijzondere humor.

Hoewel ik van een andere (jongere) generatie ben dan Adriaan van Dis, kon ik moeiteloos een aantal signaleringen van hem plaatsen. Ik vind zijn moeder (en hemzelf) echt een product van de tijd. Prachtige rode draad is de koffer die zij met haar leven bewaakt. Niemand, maar dan ook echt niemand mag aan die koffer komen of weten wat er in zit. Tegen de einde van haar leven begint zij op te ruimen (lees: weg te gooien). En drie maal raden wat er na haar overlijden in die koffer blijkt te zitten …. En ziedaar, daar is mijn oma. Mijn oma heeft er eigenhandig voor gezorgd (aldus de overlevering) dat er na haar overlijden geen persoonlijke brieven of andere documenten achterbleven. Ik vind het indrukwekkend als iemand op die manier zelf de regie in handen houdt.

En mijn tante? Die zie ik nog levendig voor mij, door haar huis lopend en overal en nergens aantekeningen makend. Meestal op de achterkant van oude ansichtkaarten of, zoals de moeder van Van Dis, op de achterkant of binnenkant van rouwkaarten. Hoe ouder je wordt, hoe meer rouwkaarten er op de mat vallen, dus altijd genoeg “notitiepapier”. Na haar overlijden was er geen enkele notitie terug te vinden.

Een andere “trigger” voor mij is het verschil in doen tussen broer en zus. Zus Saskia komt ook over, om nog bij moeder te kunnen zijn. Zij begint meteen schoon te maken en te poetsen, al foeterend op Adriaan dat hij zijn moeder niet in die omstandigheden had mogen laten zitten. Hij vlucht weg, naar een congres in het buitenland. En precies in de periode komt moeder dan uiteindelijk te overlijden. En dan begint voor hem het proces van aanvaarden en verwerken.

Natuurlijk had ik deze blogpost ook moeiteloos kunnen vullen met mijn mening over het schrijverstalent van Van Dis. Dan had ik een flink aantal superlatieven uit de kast gehaald, want ik ben erg gesteld op de manier waarop hij zijn pen hanteert. Eerder las ik van hem Tikkop en De wandelaar. In het persoonlijke verhaal zoals verwoord in Ik kom terug, is de hak-op-de-tak methode heel functioneel. Zo gaan gesprekken ook, van voor naar achter en van links naar rechts. En zelden heb ik een roman gelezen waarin het venijn (of iets gematigder gezegd: de versterking van het geschrevene) in de laatste zin, een enkele keer in de laatste zinnen, van een hoofdstuk zit.

Is het duidelijk? Of zal ik nog even uitdrukkelijk zeggen dat ik dit een fantastische leeservaring vond? 😉

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Mijn hartelijke dank gaat uit naar Uitgeverij Atlas Contact voor het beschikbaar stellen van een leesexemplaar. En via deze LINK kun je lezen wat de medebloggers van Een perfecte dag voor literatuur van deze roman vinden.

Factor 7

Mededeling: binnenkort verschijnen mijn artikelen alleen nog op http://www.theonlymrsjo.nl. Abonneer je op mijn blog of volg mij via Bloglovin of Facebook om niets te missen.

====

Ik ben goed in het neerzetten van een structureel plan van aanpak en het regelen van een efficiënte planning. Minder goed ben ik in het mij houden aan die planning 🙂 . Dat wil zich bij het bloggen wel eens uiten in het op het laatste moment lezen van een roman waarover ik heb afgesproken op een bepaalde datum een blogpost online te zetten. Mijzelf kennende is een beetje deadline-stress niet erg en soms zelfs extra inspirerend, maar het risico bestaat dan dat er eigenlijk onvoldoende tijd is om over het gelezene na te denken en een leeservaring onder woorden te brengen. En ik vermoed dat ik daar nu mee heb te kampen. Ik heb namelijk voor de boekenbloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur de roman Zeg maar dat we niet thuis zijn van Rashid Novaire (Ambo Anthos) mogen lezen. Dat heb ik de afgelopen dagen gedaan en ik heb een aantal uren zeer zeker leesplezier gehad, maar eerlijk gezegd heb ik nog geen idee wat ik van dit boek vind.

Zal ik het lezen als het tragikomische verhaal van een jonge man, Milan den Hartog, die wanhopig op zoek is naar een nieuwe toekomst en zich ontworstelt aan zijn jeugd bij twee, elkaar regelmatig in de haren vliegende, moeders en aan zijn huidige werkomgeving? Die werkomgeving is trouwens een uitvaartonderneming, dus een rechtstreekse combinatie van leven en dood. Alleen al die setting geeft genoeg om over te schrijven en om over na te denken. Hij maakt in de laatste week dat hij dit werk nog wil doen, nog van alles en nog wat mee, inclusief een dode die via mail met zijn kinderen communiceert, een Aldi-boodschappentas vol met geld en de verdwijning van het stoffelijk overschot van een Marokkaanse oma.

Of zal ik op zoek gaan naar diepere bedoelingen, filosofische overwegingen en dergelijke? Er komen meer dan genoeg mooie zinnen in voor die pas enkele passages later goed tot mij doordrongen. Het gebeurt niet vaak, maar ik heb nu af en toe teruggebladerd om zinnen opnieuw te lezen. Zo is er een oudere mevrouw die spontaan tegen Milan begint te praten en vertelt dat alles in drie dimensies gebeurt: de belofte, de vertelling en het gemis. En er wordt tijdens een uitvaartdienst een spreuk gehanteerd over dansen op de rug van de zee zonder te verdrinken. Geen alledaagse beelden. Ik ben er van overtuigd dat dit een boek is dat in de komende tijd/jaren op onverwachte momenten weer in mijn geheugen naar voren komt, maar nu is de ervaring nog te nieuw om een goed oordeel te kunnen vormen. Ik heb zelfs overwogen om met het schrijven van deze blogpost te wachten totdat de eerste publicaties van mijn medebloggers online komen (die publicaties kun je overigens vinden via deze LINK), om een idee te krijgen wat zij van deze roman vinden. Maar ik ben nog nooit weggelopen voor mijn verantwoordelijkheid en vrijheid om een eigen mening te vormen, dus heb ik uiteraard op eigen houtje deze blogpost geschreven.

Hoe het uiteindelijke oordeel ook zal zijn, het boek springt positief naar voren door de eenvoudige schrijfstijl. Dat is volgens mij pure schijn: hoe eenvoudiger je wilt schrijven, des te moeilijker dat is. Naar mijn idee zit het verhaal ook vol met symboliek, zoals de opdeling in zeven hoofdstukken, zijnde de zeven dagen dat Milan nog bij de uitvaartonderneming werkt. Hij heeft er dan zeven jaar gewerkt. Zeven is in de christelijke traditie een heilig getal: de zeven dagen van de schepping, de zeven vette en magere jaren etc. Hoe dit in andere religies is, weet ik niet.

Ik kon er niets aan doen en ik weet ook niet waarom, maar ik zag bij hoofdpersoon Milan steeds Tofik Dibi voor me. Dibi, de ex-politicus van Marokkaanse afkomst, is er recentelijk vooruitgekomen dat hij homoseksueel is. Deze “bekentenis” levert hem naar mijn mening zowel rust als onrust op. Dat gevoel had ik ook bij Milan. Hij doet zijn uiterste best om anderen te begeleiden (zowel in zijn werk als in zijn privéleven) en probeert ook voor zichzelf duidelijk te krijgen wat hij wil en wat hij voelt, maar dat is zeker niet simpel. Dibi heeft ook een boek geschreven (dat ik niet heb gelezen) en dat boek heeft als titel Djinn (Prometheus). Een djinn is, simpelweg in mijn woorden, een kwade geest die bezit van jou kan nemen. Deze djinns werden in de roman van Novaire ook gevreesd tijdens de bijeenkomst van de Koerdische familie die moet besluiten waar hun overleden vader wordt begraven.

Hoewel de roman een chronologische volgorde heeft, is er toch voldoende ruimte voor “uitstapjes”. Dat komt met name doordat Novaire de overleden Koerdische vader “aan het woord” laat komen en hem laat aangeven wat er voor hem belangrijk is en hoe hij zijn leven in Nederland heeft ervaren. En ook door de verhalen van de nabestaanden is er ruimte om de sfeer goed neer te zetten. De sfeer van Zeg maar dat we niet thuis zijn deed mij denken aan Dertig dagen van Annelies Verbeke (Uitgeverij De Geus). Er zit een subtiele combinatie van emotie en een zekere afstandelijkheid in die doet vermoeden dat er onder het oppervlak van alles borrelt en bruist. Het is een schrijfstijl waar ik van houd, met name ook omdat ik daardoor extra moet nadenken over wat ik van de inhoud vind. Knappe prestaties van auteurs om in de overweldigende hoeveelheid publicaties die elke maand het daglicht zien, hiermee de aandacht te trekken!

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Mijn hartelijke dank gaat uit naar uitgeverij Ambo Anthos voor het beschikbaar stellen van een leesexemplaar. In deze roman komen cultuurverschillen en verschil in religieuze opvattingen op natuurlijke wijze naar voren. Gezien de recente gebeurtenissen in Parijs (op vrijdag 13 november 2015) geeft dit een extra dimensie aan de leeservaring.

Ik mis de waterige maan*

Mijn lief las Een vrouw van staal van Corine Nijenhuis (Uitgeverij Brandt). Dit is zijn relaas:

“Het is doodstil in huis als ik het boek sluit na nog wat foto’s en tekeningen bekeken te hebben die in het boek staan. Ik voel me droevig en blij tegelijk, maar de droefheid overheerst. Gauw de oven aanzetten om straks bij het avondeten warm brood te hebben en dan zet ik mij achter de pc om meteen mijn leeservaring op papier te zetten.

Pffff heel soms is er een boek dat véél meer met je doet dan je ooit voor mogelijk had gehouden. De argeloze lezer die dit boek in zijn hand weegt in de boekhandel of in de bibliotheek en de achterflap leest, kan niet vermoeden dat je tijdens het lezen volledig onderdeel wordt van de families die met dit schip hun boterham verdienden. Of word ik onderdeel van het schip zelf, dat door verschillende families liefdevol wordt verzorgd ? Het is lastig te duiden hoe het nu precies zit. Maar waarom nu blij en droef? Wel, blij omdat ik dit boek heb mogen lezen en dat het zo mooi en liefdevol geschreven is en droef omdat ik opnieuw ben gaan houden van alle herinneringen die ik dankzij dit boek mocht ophalen aan een voor mij reeds lang voltooid verleden uit mijn jeugd waar ik dolgraag af en toe weer naar zou terugkeren.

Op de dag dat ik werd geboren in 1964 werd het eerste schip van mijn vader (†1989), zijnde een houten motorkruiser van ongeveer 8 meter lang, afgeleverd. Met eigen handen bouwde hij dit schip af en -op. Het was voor 7 jaar ons thuis in alle weekenden en vakanties. In 1971 werd dit schip opgevolgd door een 12 meter lang stalen motorschip type Doggersbank en weer 10 jaar later kwam er een 14 meter lange motorsailor van het type Volkerak 46 voor in de plaats. Met al die schepen heb ik mijn hele jeugd op het water doorgebracht en de wateren van Nederland,  België, Duitsland en Denemarken ontdekt. “Een vrouw van staal” is dan ook voor mij een aangename tocht der herkenning, als de tochten die zij maakt zo mooi en treffend worden beschreven zoals dat haast alleen kan als je ze zelf hebt gemaakt.

Deze biografie van een schip is een reis van 100 jaar die je maakt aan de hand van de families die in die periode het voorrecht genieten met haar te mogen varen. Maar het is ook een reis door de tijd die zo duidelijk weergeeft hoe erg de wereld veranderd is in “maar” 100 jaar. En dan bedoel ik niet het verschil in aandrijving van het schip van zeil naar zeil met hulpmotor naar motorschip, maar vooral de veranderingen van en in het land door twee wereldoorlogen, industrialisatie, wegen, vrachtwagens, bruggen, dijken en sluizenaanleg waar die vroeger niet was en de invloed van groeiende technologische ontwikkelingen die zich in een steeds rapper tempo voltrekken.

Het liefst zou ik jullie allemaal willen overtuigen om dit boek te gaan lezen! Ook als je geen verwoede vaargast bent of niets met de binnenvaart hebt, geeft dit boek je een prachtig verhaal om te lezen en om mee te leven. Ook geeft het een inzicht in de strijd om vracht om te vervoeren zoals die in de 20^e eeuw een dagelijkse zorg was voor veel schippersfamilies in Nederland. De binnenvaart heeft een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling en dus ook het verleden van ons land en is nog steeds een belangrijke en relatief schone manier van transport in ons waterrijke land. Veel historische schepen zijn gered van de sloop en worden nog altijd liefdevol onderhouden en vaak permanent  bewoond als woonschip.

Wat mij al snel opviel toen ik in dit boek bezig was, is dat het voor mij las als een film. Door de vele associaties die ik had met het onderwerp, zag ik het geschreven woord als een film in mijn hoofd zich afspelen. Dit ben ik eigenlijk niet meer kwijtgeraakt gedurende het boek. Ik heb dit eigenlijk met veel boeken maar de mate waarin dit hier het geval was voelde voor mij overweldigend.

Ik dank de schrijfster Corine Nijenhuis dat ze de moeite heeft genomen om dit boek te schrijven en mij zo te laten genieten van haar research en schrijverstalent en vanzelfsprekend dank ik ook uitgeverij Brandt die mij het boek ter beschikking stelde voor dit gastblog.

*De titel van deze blogpost verwijst naar het nummer “Waterige Maan” van Ellen ten Damme op haar laatste cd “Alles Draait”. Dit nummer brengt mij in dezelfde weemoedige sfeer die dit boek af en toe veroorzaakte en daarom vormen ze voor mij een prima match samen.”

Zelden zag ik mijn lief zo geëmotioneerd door een boek. Toen ik hem over dit boek tipte, hoopte ik wel dat het zou aansluiten bij zijn (jeugd)ervaringen, maar ik had niet kunnen vermoeden hoe sterk de herinneringen zouden zijn. Dat blijft toch echt zo’n mooi effect van lezen, die onderdompeling in een wereld die enerzijds nieuw is en anderzijds heel vertrouwd en veilig overkomt. En het gevoel eindigt niet na de laatste bladzijde. Het voegt een nieuwe, levenslange “herinnering” toe aan het totaal van (lees)ervaringen.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Flarden jeugdherinneringen

Het schoolplein van mijn lagere school bestond uit de beslotenheid van een Amsterdamse stadstuin. Volledig betegeld en omheind met een hoge stenen muur. Op de speelplaats was in de hoek een zandbak. Het meest aantrekkelijke van die zandbak vond ik de rand: een smalle stenen rand waarop het heerlijk balanceren was. Ik voelde mij diep in mijn eigen fantasie een heuse koorddanseres, want tja, juf kon wel zeggen dat het een harde, vaste rand was (dus pas op – niet vallen – doet pijn – en alle goedbedoelde adviezen die je als kind toch niet hoort), voor mij stond die rand symbool voor allerlei avonturen. We hebben het hier overigens over de jaren zeventig van de vorige eeuw, voor het geval het op jou allemaal nogal ouderwets en spartaans overkomt. Halverwege mijn lagere schooltijd kwam er een moderne zandbak, van kunststof en met deksels om het zand elke middag af te dekken. Spelen met zand deed ik liever tijdens mijn vakanties op Schiermonnikoog, balanceren op de plastic rand was er niet bij, dus mij is die nieuwe bak de rest van mijn lagere schoolcarrière een doorn in het oog gebleven 🙂

Aan deze periode en de zandbak moest ik vaak denken tijdens het lezen van Moederziel van Krijn Peter Hesselink (Uitgeverij Podium). In deze roman is de hoofdpersoon Jonathan. Aan het begin van het boek is Jonathan onderweg naar een apotheek om een morning afterpil voor zijn vriendin te regelen. Als snel blijkt dat dit een eenmansactie van hem is, op een niet helemaal logisch tijdstip en wat zijn eigen voorkomen betreft, ook niet in een meest dagelijkse outfit. En of dat allemaal nog niet genoeg is om over na te denken, komt hij daar op straat zomaar zijn moeder tegen. Zijn moeder is jaren geleden plotsklaps uit zijn leven verdwenen, dus het is voor hem heel enerverend om haar daar te zien en met haar in contact te komen.

Voor de goede orde: het is bijna niet mogelijk om een leeservaring over dit boek te schrijven zonder iets van de sluier over Jonathan en zijn moeder op te lichten. Dus als je echt niet wilt weten wat Jonathan meemaakt, dan is het verstandig om nu deze blogpost niet verder te lezen. Maar eerlijk gezegd, ook als je het boek zelf leest (en dat moet je echt gaan doen) zul je merken dat ergens halverwege iets begint te knagen. Dus zo verrassend is het niet dat uiteindelijk blijkt dat de oudere mevrouw waarmee Jonathan een gesprek begint, met wie hij koffie drinkt en die hij meeneemt naar het vakantiehuisje waar zijn vriendin én zijn vader verblijven, niet zijn moeder is. Dat kán zij ook niet zijn, maar daar komt Jonathan pas achter als zijn vader, na al die jaren, hem eindelijk vertelt wat er met zijn moeder is gebeurd.

Hesselink gebruikt de techniek waarbij hij voortdurend heen en weer springt van de jonge Jonathan (lagere schooltijd) naar de huidige Jonathan, een jong volwassene die zijn best doet om zijn leven een zinvolle invulling te geven en moet zien om te gaan met alle ups-and-downs die daarbij horen. Vooral de jonge Jonathan zag ik voor mij. Zijn levendige fantasie maakt dat hij zich helemaal gek kan maken, maar eveneens dat hij in staat is om ongemakkelijke situaties te overleven. Ik vond het werkelijk prachtig hoe de schrijver dit heeft weten neer te zetten. De manier waarop Jonathan met zijn nieuwe buurmeisje Fleur omgaat, hoe zij samen redeneren over wat zij meemaken, horen en zien, dat alles maakte dat ik mijzelf weer zag staan op die smalle stenen rand van de zandbak, wiebelend evenwicht houdend en met dromerige ogen een totaal eigen wereld inkijkend. Dat gaf tijdens het lezen een zacht, licht emotioneel en weemoedig gevoel, waarbij ik niet kan ontkennen dat ik dan ook af en toe terugdacht aan mijn eigen inmiddels meer dan 30 jaar geleden overleden moeder. Wat is het toch heerlijk als een schrijver met slechts woorden zoveel beelden en gevoel kan oproepen!

De jong volwassen Jonathan wordt door zijn ontmoeting met zijn “moeder”, zijn onvermogen om met zijn vader te communiceren en de potentiële dreiging dat zijn relatie met Mariëlle op de klippen loopt, gedwongen om over zichzelf en zijn situatie na te denken. Het slot van het boek geeft voldoende aanknopingspunten om voor alle betrokkenen te wensen dat hun levens een positieve wending nemen.

Het thema dat traumatische ervaringen op jeugdige leeftijd een enorme impact kunnen hebben op het latere leven, komt ook duidelijk naar voren in de (jeugd)roman De jongen die demonen zag van Carolyn Jess-Cooke (Uitgeverij Orlando). In deze roman wordt het jongetje Alex zwaar beïnvloed door de aanwezigheid van demonen. Maar dit is geen fantasyroman! Ook bij Alex blijkt dat door een ingrijpende gebeurtenis rondom zijn vader en het ontbreken van duidelijkheid hierover door andere personen rondom Alex, hij een eigen versie maakt van wat er is gebeurd. En bij Alex resulteerde dit er in dat hij een plaatje in zijn hoofd had, dat zich op ongewenste momenten naar voren drong.

Dit geldt ook voor Jonathan. Als jongetje heeft hij meegekregen hoe “lastig” zijn ouders kunnen zijn, tegen hem en tegen elkaar. Zeker zijn moeder heeft haar eigenaardigheden en daardoor lopen de spanningen bij hem thuis steeds verder op. Hoeveel hij daadwerkelijk heeft meegekregen van de fase vlak voor het verdwijnen van zijn moeder, wordt niet volledig uitgewerkt. Net zo min of er herinneringen zijn aan de periode direct na haar “verdwijning”. Juist door dit niet helemaal te beschrijven en te ontleden, laat de schrijver zijn lezers in hun waarde. Wij hebben die informatie namelijk totaal niet nodig om te begrijpen hoe Jonathan zich moet voelen. Het is maar een klein boekje qua omvang, maar oh wat wil ik het bij deze graag aan een ieder aanraden.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Ik werd in de gelegenheid gesteld om dit boek te lezen doordat Uitgeverij Podium mij een leesexemplaar heeft toegezonden, waarvoor zeker heel veel dank. Wil je weten wat mijn medebloggers van Een perfecte dag voor literatuur over Moederziel schrijven? Volg deze LINK.

Let op: Binnenkort verschijnen mijn blogposts alleen nog maar via http://www.theonlymrsjo.nl

Nieuw leven

Hoe schrijf je over een boek als dat van Thomas Verbogt: Als de winter voorbij is? Hoe leg je uit dat er geen concrete lijn van voor naar achter in het verhaal van de hoofdpersoon zit en dat het ontbreken daarvan totaal niet vervelend is? Hoe vertel je dat door het regelmatig verspringen in de tijd van het verhaal, er weliswaar steeds meer wordt vormgegeven aan het leven en de levenservaring van de hoofdpersoon, maar dat je op, pak ‘em beet, twee/derde deel van de roman nog steeds niet zeker weet wat de importantie voor de verteller was om zijn verhaal te vertellen?

Toen ik op dat punt in het boek was, ontmoette ik een aantal medebloggers van Een perfecte dag voor literatuur tijdens ons (zeer geslaagde) bezoek aan het Damesleesmuseum en het Letterkundig Museum in Den Haag. Zij hadden het boek inmiddels gelezen of waren er, net zoals ik, nog in bezig. En wij constateerden met elkaar dat het heel mooi geschreven is, dat je niet anders kunt dan doorlezen, dat het weliswaar “makkelijk” leest maar dat het tegelijkertijd (prettige) moeite kost om het ook daadwerkelijk te lezen (in de zin van verwerken, begrijpen, een plaats geven).

En ik constateerde aan de hand van wat er allemaal werd uitgewisseld, voor mijzelf dat er vanaf het begin toch een onderbuikgevoel is en dat ik voortdurend op mijn hoede was om te ontdekken waar het verhaal naartoe leidt. Ondanks en dankzij die onduidelijkheid is er een boeiende sfeer. Ik was erg nieuwsgierig naar die ik-figuur en waarom het verhaal verteld moest worden. En eigenlijk doet het er in die fase niet zo toe óf het ergens naartoe gaat. En dan. Tja dan. Dan wordt in een paar rake zinnen helemaal duidelijk waarom de wereld is stil komen te staan. En waarom de hoofdpersoon, overigens met de naam Thomas, weet dat de wereld in slechts luttele seconden kan veranderen. Onherstelbaar veranderen. Wat ik dan uitermate knap vind, is dat alle ogenschijnlijk losse elementen uit het eerste gedeelte van de roman nu in één keer op hun plek vallen.

Voor Thomas is een rode draad dat hij opnieuw moet leren te leven, in die zin dat hij moet leren loslaten en opnieuw beginnen. Hij heeft in zijn leven een aantal verpletterende, traumatische ervaringen meegemaakt en dat maakt voor hem steeds concreter hoe belangrijk het is om te leren leven, ademhalen, bewust zijn. Een thema dat ook zo mooi naar voren komt in de door mij wel vaker aangehaalde roman Joe & ik van Mireille Geus (Lemniscaat), over een vader en zoon die met elkaar ook moeten leren hoe zij met hun levens omgaan.

Het indrukwekkende van lezen vind ik dat ik soms het gevoel heb dat een schrijver mij rechtstreeks aanspreekt of de juiste woorden weet te vinden om te verwoorden wat ik voel, denk en doe. Andere keren heb ik juist het gevoel dat een schrijver schrijft over iemand in mijn naaste omgeving. Dat laatste was dit keer het geval. Door de manier waarop de schrijver een aantal opmerkingen en gedachten heeft beschreven, moest ik regelmatig aan een mij dierbaar persoon denken. Ik ben er van overtuigd dat de manier waarop Thomas moet leren omgaan met zijn leven, een eye-opener zou kunnen zijn voor die persoon. Thema’s als loslaten, het verleden het verleden laten en geen overbodige ballast meesjouwen, zowel letterlijk als figuurlijk, passen prima bij die persoon. Tegelijkertijd ben ik mij ervan bewust dat ik Als de winter voorbij is wel aan die persoon zou kunnen aanraden, maar dat mijn emoties bij deze roman mijn persoonlijke emoties zijn en niets zeggen over wat het boek voor die andere persoon zou kunnen betekenen. En wat voor mij belangrijk is, hoeft dat voor een ander niet te zijn. Daar moest ik ook aan denken tijdens de uitzending op zondag 11 oktober van VPRO Boeken waarin de schrijver Ap Dijksterhuis gevraagd werd een definitie van “geluk” te geven. Geluk is een subjectief begrip dat door persoonlijke gevoelens en door feiten en omstandigheden wordt ingekleurd.

In deze roman zitten van die echte “nadenkertjes”, bijvoorbeeld over het verschil tussen werkelijkheid en waarheid. Wat betekent dat en hoeveel invloed kan dat op iemands levensinstelling hebben. Ook hier kun je nadenken over het lidwoord “de”: dé werkelijkheid en dé waarheid …. of een werkelijkheid en een waarheid. Of een werkelijkheid en dé waarheid. Fantastisch om over te filosoferen.

Thomas Verbogt heeft een indrukwekkende hoeveelheid boeken geschreven. Eerlijkheidshalve moet ik bekennen dat ik alleen een aantal jaren geleden Perfecte stilte van hem heb gelezen. Hoewel ik niet meer alle details van dat boek weet, herinner ik mij wel dat hij ook daarin een meeslepende manier van schrijven heeft met een licht ontroerende ondertoon. Een ander element dat zowel in Perfecte stilte als in Als de winter voorbij is van belang is, is de plotselinge omslag (althans voor de lezer) in bewustwording en besef van de situatie. Verbogt schrijft heel duidelijk en concreet, maar met meer dan genoeg ruimte om een eigen invulling aan het geheel te geven. In mijn beleving betekent dit dat hij een geweldig schrijverstalent heeft en dat hij het verdient om meer gelezen te worden.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Wat de andere bloggers van de boekenbloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur van deze roman vinden? Ontdek het HIER.

Mijn hartelijke dank gaat uiteraard uit naar Nieuw Amsterdam, alwaar deze roman van Thomas Verbogt is uitgegeven.

LET OP: binnenkort verschijnt mijn blogpost alleen nog maar op http://www.theonlymrsjo.nl. Volg mij via die website of via mijn facebookpagina, dan mis je niets 🙂

Bella Italia?

Ik ben blij met mijn abonnement op de openbare bibliotheek. Zeker met alle mogelijkheden om boeken van andere vestigingen te kunnen reserveren en allerlei online-mogelijkheden ben ik erg tevreden. En het is financieel en ruimtetechnisch ook volstrekt onmogelijk om alle boeken die ik lees, aan te schaffen en te bewaren. Maar soms …… soms doet het bijna pijn om een boek weer te moeten inleveren. Dat zijn dan boeken waarvan ik weet dat ik ze heus niet snel nog een keer ga lezen, maar waarvan ik wel weet dat het fijn zou zijn om ze af en toe gewoon even open te slaan, een beetje door te bladeren en zo weer tijdelijk in herinnering terug te gaan naar de sfeer en de bijzonderheden van het verhaal.

Dit had ik onlangs met twee boeken, die toevalligerwijs allebei van Italiaanse bodem zijn. Het begon met Dingen die niemand weet van Alessandro d’Avenia (uitgeverij Cargo). Deze (jeugd)roman stond al enige tijd op mijn wensenlijst, na een wervende blogpost van Leesdame. Het verhaal is simpel verteld en stelt eigenlijk niet veel voor: de vader van de 14-jarige Margherita laat zijn gezin achter en daarmee komt de wereld van dit meisje op losse schroeven te staan. En dat gecombineerd met alle nukken en grillen die bij haar leeftijdscategorie horen en haar overstap naar de middelbare school (volgens het Italiaanse schoolsysteem) maakt dat zij op haar manier op zoek gaat naar haar vader. Niets bijzonders. Maar wat wel heel bijzonder is, is de manier waarop de schrijver deze universele zoektocht vormgeeft. Hij maakt daarbij gebruik van prachtige zinnen, sfeeromschrijvingen en rake typeringen.

Prachtig vond ik het dat Margherita op een gegeven moment het idee heeft dat alle klassieke literatuur speciaal voor haar geschreven lijkt te zijn. Dat komt ook door de indringende wijze waarop haar leraar haar weet in te wijden in die wereld, aan de hand van teksten van onder andere Homerus. Margherita is er van overtuigd dat deze leraar een belangrijke rol in haar quest moet vervullen en daarom wil zij hem daarbij betrekken. Het leven van die leraar is al niet echt stabiel te noemen en naast de verhaallijn van Margherita wordt zijn interne strijd om uit te zoeken wat zijn lotsbestemming is en zijn toekomst ook meegenomen in de roman.

Verder is er nog de zeer Siciliaanse oma van Margherita die, al kokend en bakkend, de mooiste overpeinzingen de wereld inslingert. Dit is af en toe wel een beetje over the top, zo zoetig dat het glazuur bijna van je tanden barst, maar in het geheel vond ik het mooi passend. Ik zag haar voor mij staan, in haar keuken, voortdurend bezig en daarbij niet alleen een steun voor Margherita maar ook voor haar jongere broertje (en zijn kleurpotloden). En natuurlijk kan ik ook de jonge(n) Giulio niet onvermeld laten. Hij heeft zijn oog laten vallen op Margherita, niet eens zo zeer voor een relatie maar meer omdat hij in haar meent te herkennen waarmee hij zelf worstelt in het leven met alle onzekerheden en hardheden. Het vriendinnetje van Margherita (en haar immens begripvolle ouders, ook wat over the top) kan ik hier niet aanhalen, want ik heb eerlijk waar geen idee meer hoe zij heet. Tja, dat krijg je als het bibliotheekboek weer teruggebracht is 🙂 . Deze roman blinkt naar mijn mening uit in het prachtig verwoorden van emoties, zoals twijfel, boosheid en verlangen in een hartverwarmende sfeer en omgeving.

Het andere boek dat ik liever niet had teruggebracht naar de bibliotheek is Ga niet weg van Margaret Mazzantini (Wereldbibliotheek). Deze roman is eigenlijk één lange monoloog van Timoteo, chirurg. Hij staat in zijn eigen ziekenhuis te wachten terwijl zijn 15-jarige dochter Angela wordt geopereerd. Zij is met haar scooter door een auto geschept en moet met spoed een hersenoperatie ondergaan. Moeder Elsa verbleef net in het buitenland en is nu met het eerst beschikbare vliegtuig weer onderweg naar huis, naar het ziekenhuis. Terwijl een bevriende collega-chirurg met zijn team in opperste concentratie een strijd met de tijd levert aan de operatietafel om het leven van het meisje te redden, kan haar vader zijn gedachtenstroom niet meer controleren. Hij móet terug in de tijd, naar de periode rondom de geboorte van Angela. Hij vertelt in stilte aan Angela over deze periode, die zo bepalend is gebleven voor de rest van zijn leven. Het is een extreem indrukwekkende levens- en liefdesgeschiedenis, waarbij hij een minnares heeft met de naam Italia. Het blijft eigenlijk wel de vraag of zij inderdaad zo heet of dat zij alleen maar in een snel moment, die naam heeft genoemd. Dat is ook helemaal niet van belang, de vrouw als zodanig is wel van belang. Zij  symboliseert voor Timoteo wel veel meer dan alleen maar een liefdesspeeltje.

Los van de vraag wat je vindt van buitenechtelijke relaties, van overspel en het verbreken van huwelijksbeloftes, maakt dit boek indruk door het taalgebruik en de manier van typeren. Het is heel hard, afstandelijk, liefdevol en emotioneel tegelijk. Je komt toch niet vaak tegen dat de mannelijke hoofdpersoon een vrouw vergelijkt met een hond of een geit ….. Maar hij denkt en oordeelt ook niet mals over zichzelf, over zijn vrouw Elsa en hun (wederzijdse) “vrienden”. Ik kon hem ook wel begrijpen, zijn zoektocht naar echte liefde, een veilig gevoel en vertrouwen in het leven. De reacties van zijn omgeving op zijn afwezige gedrag, daarentegen, waren ook te begrijpen. Wie weet wat? De beschrijving van de eenzaamheid van Timoteo (maar eigenlijk de eenzaamheid van iedereen) maakt dit boek rauw maar zeer indrukwekkend.

Als je Ga niet weg ook gelezen hebt, ben je het waarschijnlijk wel met mij eens dat wij de vrouw Italia niet echt bella (mooi) kunnen noemen, maar wat ik wel als zodanig wil bestempelen zijn deze twee juweeltjes van Italië. Hoe ik op het idee ben gekomen om Ga niet weg te lezen, weet ik echt niet meer. Maar ik ben zeker blij met een bibliotheek die dit genre romans in de collectie heeft.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Binnenkort verschijnen mijn berichten alleen nog op theonlymrsjo.nl. Meld je daar aan als abonnee en je mist geen enkele blogpost!