Familieverbanden

Op 26 december, tweede kerstdag, las ik in het boek Jouw gezicht zal het laatste zijn van João Ricardo Pedro over de familiegeschiedenis van drie generaties Mendes-mannen. Juist bij het gedeelte over het einde van de moeder van Duarte bereikte ons het bericht van het overlijden van de moeder van een goede vriend van ons. Beide overlijdensberichten maakten diepe indruk op mij en hun impact werkt tijdens het schrijven van deze blogpost nog steeds door. Waar het onze vriend betreft door zijn strijd om met dit verlies om te gaan voor zichzelf en binnen zijn familie, waar het om Duarte gaat door zijn hele familiegeschiedenis.

Het zeer lezenswaardige boek, uitgegeven bij Uitgeverij Signatuur, hebben mijn man en ik beiden gelezen, mede in het kader van de bloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur. Ik bewonder mijn liefste om zijn vermogen om, na het boek gelezen te hebben, mij niet te overvoeren met zijn mening. Hij gaf mij rustig de tijd en gelegenheid om deze geschiedenis te lezen. En zo is het gebeurd. En zo moet het ook zijn.
De geschiedenis van Duarte, zijn vader en grootvader is niet een verhaal dat je “eventjes” tot je neemt. Niet omdat het een moeilijk leesbaar boek is, integendeel. Binnen een paar zinnen was ik volledig verkocht en wilde ik weten of er en zo ja wat de samenhang van de verschillende verhalen was. In eerste instantie deed het boek mij denken aan Kwikzilver van Paul Harding, met name omdat in dat boek de verhaallijn van vader en zoon ook door elkaar lopen. Bij Jouw gezicht zal het laatste zijn had ik af en toe een beetje moeite om het verhaal nog in de juiste tijdsperiode te plaatsen, maar dat is dan ook meteen weer een aantrekkelijk aspect van dit boek. Waar het eerst lijkt alsof het verschillende verhalen zijn met af en toe dezelfde personen, blijkt pas later in het boek hoe deze verhalen zich tot elkaar verhouden en hoe zij als stukjes van een legpuzzel in elkaar grijpen.

Bijzonder mooi vind ik dat per verhaallijn de schrijfstijl daar op aangepast is. Dit kwam voor mij met name naar voren in de gedetailleerde opsomming van alle handelingen die de moeder van Duarte op een gegeven moment verricht. Het lijkt haast alsof haar wereld niet verder reikt dan die feiten en afgeronde handelingen. En dan doet zij inderdaad een mededeling aan haar zoon en haar man, waardoor dit op zijn plaats valt.

Net zo overdonderend als het boek begint, eindigt het ook. Heel abrupt, gevoelsmatig midden in een verhaallijn. Want hoewel je als lezer op dat moment een completer beeld ziet door de neergelegde puzzelstukjes, betekent dat niet dat het verhaal “af” is. En dat is dan misschien ook wel het belangrijkste om van dit boek mee te nemen. De voortdurende beweging van de wereld, van mensen. De invloed van oorlogen, politieke en militaire regimes en persoonlijke drama´s blijkt ook hier weer enorm te zijn. Het ontwrichtende effect van een niet optimale communicatie zie ik helaas ook optreden in de familie van onze vriend en ik wens hem dan ook van harte alle kracht en sterkte toe om binnen familie- en vriendenkring een manier te vinden om met elkaar verder te kunnen leven.

Al lezende realiseerde ik mij opnieuw (namelijk net zo als tijdens het lezen van De gestolen kinderen van Gerardo Soto y Koelemeijer en Nachttrein naar Lissabon van Pascal Mercier) hoe weinig ik eigenlijk weet van de geschiedenis van de zuidelijke Europese landen.

Misschien zou ik zonder de bloggersleesclub dit boek niet snel zelf uitgekozen hebben om te lezen. Maar nu ik dat wel heb gedaan, ben ik daar zeer blij om. Als je op zoek bent naar een verhaal met een duidelijke kop en staart, dan moet je nu nog niet dit boek lezen. Maar als je in de stemming bent om meegevoerd te worden door een schitterende, beeldende schrijfstijl, dan is Jouw gezicht zal het laatste zijn zeker een aanrader. Het is een briljant debuut van deze jonge portugese schrijver. Ik zie nu al uit naar nieuw werk van hem!

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Met zo’n boek kan het haast niet anders dan dat je nog meer hierover wenst te lezen. Lees HIER wat andere boekenbloggers over dit boek schrijven.